Jan van Bakel.



Dagboek Zuid-Afrika


Terug naar hoofdmenu.


Escombe, Vausdale Road 4, Zondag 12 juli 1981.

(...)

Intussen is het overigens al avond geworden. Kwart over zes op de eerste zondag op het zuidelijk halfrond. En al donker. Sinds half zes is de zon weg en is het nacht. Vanmorgen hebben we de vogels van Jos bekeken, zijn hele tuin gezien. En foto's gemaakt. Zo geleidelijk krijgen we enig idee hoe Jos hier leeft. Het is wel een arm bestaan. Ook een bestaan zonder veel geluk, lijkt ons zo toe, hoewel iedereen dat alleen voor zichzelf kan zeggen. Jos zijn huis is sober op het armelijke af. Wel zien de meubels er goed uit, maar zijn bandrecorder is zo oud en kaduuk dat ik, toen ik hem bekeek, direct spijt had als haar op mijn hoofd dat ik een tijd geleden de oude bandrecorder thuis heb omgebouwd (zeg maar: verwoest) tot snijapparaat voor computertapes. Ik had hem natuurlijk niet mee hierheen kunnen nemen, maar de gedachte is wel pijnlijk. Jos heeft een mooie zitkamer, vóór in het huis. De voordeur komt overigens in die zitkamer binnen. Er staat een tv, wat boeken in een eenvoudig kastje. Ook in de voorkamer zitten grote zwarte plekken op het plafond van oude lekkages. Ook, want die zitten overal. Achter de voorkamer, open daarmee verbonden, is een soort van tussenkamer. Kamer kun je eigenlijk niet zeggen, want de ruimte is verbonden met gangen naar de zijmuur en naar de achtermuur. Een soort gang dus? Moeilijk te zeggen, Er komt een deur op uit van de tweede kamer die aan de voorkant ligt, de slaapkamer voor Gon en mij. En een deur van de keuken, en een deur van de badkamer. Er staat ook een bankstel, een huiskamertafel (waaraan ik nu zit te schrijven) en een houten bureau. Het meubilair is, wat de bankstellen betreft, keurig en overigens schamel en pover. Er hangen foto's aan de muur van landschappen uit het Broek te Nuenen (...), verder een aantal schilderijtjes, gemaakt door een gekleurde kennis van Jos. Verder een kaart van Zuid-Afrika (van Zeiss, Optical Instruments), een kalender met de maand July 1981 Julie bovenop, met reclames van Victoria Produce Co en Crossbow Beans. Een telefoontoestel staat naast me op tafel. In de slaapkamer van Jos met het onopgemaakte bed staat een verwarmd kooitje met jonge piepkuikens. Dat geeft zo een idee van het leven van Jos, want hier speelt het zich af. Hij heeft zijn huurhuis, dat hij nog twee en een half jaar gegarandeerd mag bewonen, mooi opgeknapt, heeft de tuin mooi aangelegd, de vogelkooien gebouwd, stevig van spoorbielzen, gelaste ramen van wapenijzer met gaas erover, en bedekking van asbest golfplaten; verder de bananebomen geplant samen met Krish en zo dus een wereldje gebouwd. Maar misschien een triest en eenzaam wereldje. Ik denk dat hij helemaal alleen leeft, zonder vriendin of ander intiem contact. 's Avonds wat lezen, een sigaar uit Holland roken. En vroeg naar bed. Toen we daarover praatten zei Jos: "nou, vaak ben ik om tien uur nog niet naar bed!" Volkomen ernstig. En 's morgens vroeg op. Werken van half zeven tot kwart over vier. En dan weer naar huis. Hij is nu voor vast in de dagploeg en zo kan hij op het bedrijf een warme maaltijd gebruiken. Ja, zegt hij, hij eet toch eigenlijk wel geregeld warm. Maar toen we thee dronken merkte hij toch op dat hij zich niet kon herinneren dat hij thee had gezet. Al is dat natuurlijk geen warm eten. Met Krish heeft Jos al te maken sinds die 19 jaar was. Toen kwam die al bij hem werken. Nu is hij eenendertig, getrouwd, drie kinderen. Vanmorgen was Krish op bezoek, met zijn broer en zijn twee oudste kinderen, een jongen en een meisje, zes en zeven jaar oud. Allebei op school, ijverige kinderen. Jos praat ertegen als een vader: ze hebben mooie rapporten gehad, de jongen heel mooi, maar dat van het meisje was toch ook keurig. De kinderen zijn verguld met de lof. Ze spijbelen nooit, ze leren graag. Het betekent kennelijk wat voor Jos dat hij dit soort belangstelling ergens kan plaatsen. Krish zit er glimlachend en stil bij. Hij is wat koortsig. Zijn vrouw is niet meegekomen. Ze is een beetje ziek. Ze werkt eenmaal per week bij Jos in huis. Krish werkt iedere dag, de vogels, de ganzen, boodschappen, de bananebomen. Krish heeft er een goede baan aan.

(...)

Toen we vanavond thuiskwamen bij Jos in Escombe met de kijker voor het eerst de zuidelijke sterrenhemel bekeken. Met een glasheldere maan die in haar eerste kwartier is, maar de vorm heeft van een d, die op zijn kop staat dus. En die van rechts naar links loopt. (...)

Buiten kraait een haan. Jos zegt: Goh, die haan is ook gek. Het is 10 over 11. Die haan is inderdaad gek. In de verte roept een andere haan. Dat kan wat worden.


Verder: 13 juli 1981


Jan van Bakel, Zuidafrikaans dagboek.
janvanbakel.nl

Terug naar boven

Reactie? Bericht: jan.van.bakel@gmail.com.