Opmerkingen over taaluitingen
O-Nederlands
Ongeletterd - Onzinnig - Onduldbaar

Wie snel wil nagaan of er belangstelling was
voor zijn teksten zie de lijst met geciteerde auteurs
voor de volgende 500 voorbeelden.

Terug naar hoofdmenu

«Een op de vijf mannen die rookt wordt uiteindelijk slachtoffer van longkanker» (Paul Schnabel, NRC Wetenschap 2, 12 november 2011).
"rookt " moet zijn "roken".

«Genetici willen graag weten of de archaïsche genvarianten een selectief voordeel boden aan de Homo sapiens die zich door Eurazië verspreidden» (Lucas Brouwers, NRC Wetenschap 8, 12 november 2011).
"verspreidden" moet zijn "verspreidde".

«Het is immers niet alleen om redenen van politieke moraal waarom zowel Tony als Longstay het verdient door een groot publiek gezien te worden» (Frank van Vree, Groene Amsterdammer 3 november 2011, 17).
"waarom" moet zijn "dat".

«Zijn strafzaak en van drie medeverdachten werd vorig jaar aangehouden voor nader onderzoek » (NRC 1 november 2011, 25).
Verkeerde samentrekking van "zijn" en "van drie medeverdachten". Moet zijn "Zijn strafzaak en die van drie medeverdachten". Maar je kunt beter schrijven "De strafzaak tegen hem en drie medeverdachten".

«Winehouse had meer dan vijf keer het toegestane promillage alcohol waarbij je nog mag rijden in haar bloed. » (Teletekst 26 oktober 2011).
Moet zijn "Winehouse had in haar bloed meer dan vijf keer het toegestane promillage alcohol waarbij je nog mag rijden".

«En zou het ook niet handig zijn als er een duidelijker consensus is ... » (Frits Abrahams, NRC 17 oktober 2011, 20).
Moet zijn "was" i.p.v. "is".

«Onderzoekers in Engeland hebben dat geconcludeerd op basis van gevonden DNA van de pestbacterie in een massagraf uit de Middeleeuwen. » (NOS Internet, 14 oktober 2011).
Moet zijn "Onderzoekers in Engeland hebben dat geconcludeerd op basis van DNA van de pestbacterie, gevonden in een massagraf uit de Middeleeuwen".

«een ontwerp van Le Corbusier dat in 2006, 41 jaar na zijn dood, werd voltooid.» (NRC Cultureel Supplement, 29 sept. 2011, 12).
"Voltooid" moet zijn "gerealiseerd".

«...over het begrip schoonheid maar vooral ook het sublieme» (NRC Cultureel Supplement, 29 sept. 2011, 8-9).
Moet zijn "maar vooral ook over het sublieme".

«Met dankbaarheid zullen wij hem herinneren als een markant persoon ....» (NRC 22 sept. 2011, 22).
Moet zijn "zullen wij ons hem herinneren als ...".

«Gij zult zich onttrekken aan de tijdgeest.» (Renske Jonkman, De Groene Amsterdammer, Boeken, 16-9-2011, 12).
In tegenstelling tot "U zult zich ..." moet dit zijn "Gij zult u ...".

«'terwijl hij op weg naar de dood is' in de woorden van een oppositiecriticus» (De Groene Amsterdammer 15-9-2011, 10).
Moet zijn "terwijl hij op weg is naar de dood" ofwel "terwijl hij naar de dood op weg is".

«ze moeten een wortel worden voorgehouden» (Nos internet 23-6-2011).
Moet zijn "hun moet een wortel worden voorgehouden". Je zegt immers ook "mij wordt een wortel voorgehouden " en niet "ik word een wortel voorgehouden".

«De artsen bezworen dat er goed gehandeld is» (Hans Wammes, NRC 18-5-2011,7).
"Bezworen" moet zijn "bezwoeren". En natuurlijk "was" i.p.v. "is".

«Het gros der Nederlanders heeft geen flauw benul van zijn of haar toekomstig pensioen» (Kees Vendrik, De Groene Amsterdammer 7-4-2011,11).
Het "gros der Nederlanders" is dus ook al een sexueel gekenmerkt enkelvoudig individu dat sexueel gehonoreerd moet worden. Het moet gewoon "zijn" zijn natuurlijk.

«Moeten wij ons nu medeschuldig aan zijn bewind voelen?» (H.J.A. Hofland, De Groene Amsterdammer 3-3-2011, 9).
Moet zijn: «Moeten wij ons nu medeschuldig voelen aan zijn bewind?» of: « Moeten wij ons nu aan zijn bewind medeschuldig voelen?». (Hoewel ook bij veel anderen haast een stijlkenmerk van hem).

«... niet alleen voor de genocide van nu, maar ook voor zijn misdaden in de afgelopen 42 jaar die hij aan de macht was» (NRC 22-2-2011,1).
Moet zijn: "in de afgelopen 42 jaar dat hij aan de macht was".

«De herinnering is nog vers aan de spannende weken in april 2010, toen de eurolanden onderhandelden over het noodkrediet van 110 miljard euro» (NRC 8-2-2011, 7).
Het deel-van-een-zinsdeel "aan de spannende weken...euro" mag, ondanks welke lengte dan ook, niet ge-postponeerd worden. En zonder die postpositie laat "is nog vers" al te lang op zich wachten. Een redding is: "Nog vers is de herinnering aan ...".

«Situatie Uruzgan in 2006 ernstiger dan bekend» (NRC 17-1-2011,1).
Iets kan niet ernstiger zijn dan bekend, want "bekendheid" impliceert juistheid van de kennis waarom het gaat.

«Deense politie: aanslag verijdeld op krant» (NRC 30-12-2010, 1).
Moet zijn "aanslag op krant verijdeld", want je kunt nou eenmaal geen aanslag verijdelen op een krant. En nog zoiets in de eerste kolom: "Een Israëlitische rechtbank heeft vandaag ex-president Moshe Katsav schuldig bevonden aan twee gevallen van verkrachting toen hij minister van toerisme was en andere seksuele vergrijpen". Is toerisme soms een sexueel vergrijp?

«Daarmee is 2010 al beduidend bloediger geweest dan vorig jaar, toen in totaal 521 buitenlandse militairen sneuvelden» (Reuters, BBC, NRC 20-12-2010, 7).
Moet zijn niet een bijwoordelijke bepaling "vorig jaar" maar een substantiefsgroep "het vorige jaar".

«Verder zou hij in Amsterdam eens als Sinterklaas hebben opgetreden» (Teletekst, 14-12-2010).
Moet zijn: "zijn opgetreden". (Rijpma-Schuringa-Van Bakel, paragraaf 146.)

«En ja, natuurlijk is er een druk om wel patent aan te vragen en om geld te verdienen, zegt hij» (Margriet van der Heijden, NRC Wetenschap, 11-12-2010, 11).
Je kunt het beter maar bijtijds signaleren: er is een nieuwe rage aan het ontstaan, ik noem het posneg-redundantie. Marc Rutte heeft het ook al laten horen: "En ja, ..." en "En nee, ...". Bijvoorbeeld: "En ja, je kunt het beter ..."

«President Nout Wellink van De Nederlandsche Bank verging het eigenlijk net als u en ik» (Menno Tamminga, NRC 8-12-2010, 15).
Moet zijn "... net als u en mij."

«Houellebecq wil de haat tegen zichzelf cultiveren» (Margot Dijkgraaf, NRC 9-11-2010, 10).
Omdat "haat tegen zichzelf" "zelfhaat" is en dit niet bedoeld wordt, moet het zijn: "haat tegen hemzelf".

«... dat bij een ongunstig resultaat bij de lokale verkiezingen vervroegde parlementsverkiezingen niet zijn uitgesloten» (F.G. van Hasselt, NRC 29-10-2010, 13).
Omdat "uitgesloten" geen werkwoordelijke functie heeft, moet het zijn: "niet uitgesloten zijn".

«... aan de internationale pers dat de Amerikaanse invasiedreiging Bagdad hoegenaamd koud liet» (N.N., NRC 26-10-2010, 5).
"Hoegenaamd" eist een omgeving met een ontkenning: "hoegenaamd niet koud", "hoegenaamd geen geld" e.d.

«Het zijn wel waardevolle bronnen die de autoriteiten niet willen prijsgeven maar relevant zijn voor het brede publiek» (N.N., NRC 25-10-2010, 7).
Samentrekking op een zinsdeel met verschillende functie. Moet zijn: "... maar die relevant zijn voor het brede publiek".

«... dat er sprake van kwade opzet was» (N.N., NRC 24-10-2010, 1).
Weer een volgordefout. Moet zijn: "dat er van kwade opzet sprake was" ofwel "dat er sprake was van kwade opzet". ("Van kwade opzet" is geen bijvoeglijke bepaling maar een zinsdeel).

«PVV-leider Geert Wilders heeft gisteren na zijn bezoek aan de informateur Tjeenk Willink de verwachtingen geprobeerd te temperen over de snelheid waarmee (...)» (N.N., NRC 10-9-2010, 3).
Moet zijn: "de verwachtingen over (...) proberen te temperen" ofwel "geprobeerd de verwachtingen over (...) te temperen".

«EU moet zich niet op sleeptouw door VS laten nemen bij steun aan regime» (N.N., NRC 23-8-2010, 7).
Niemand leert wat bij. Moet zijn: "EU moet zich bij steun aan regime niet op sleeptouw laten nemen door VS."

«Eén van de vier thema's die we de aanwezige politici voorlegden ging over de veiligheid» (N.N., NRC 21-6-2010, 1).
Niet "ging over de veiligheid" maar "was de veiligheid".

«De financiën op orde brengen en de pensioenen hervormen zijn nu nodig om ...» (N.N., NRC 14-6-2010, 1).
Niet "zijn..." maar "is nu nodig".

«Afgelopen woensdagnacht is hij op 66-jarige leeftijd overleden aan een hersenbloeding in Istanboel» (Kester Freriks, NRC 21-5-2010, 8).
Het houdt maar niet op; moet zijn "Afgelopen woensdagnacht is hij in Istanboel op 66-jarige leeftijd overleden aan een hersenbloeding" ofwel "Afgelopen woensdagnacht is hij op 66-jarige leeftijd in Istanboel overleden aan een hersenbloeding". In beide gevallen mag "aan een hersenbloeding" ook v��r "overleden" staan.

«Dat boek zou verplichte literatuur voor iedere bestuurder moeten zijn» (H.J.A. Hofland, NRC 19-5-2010, 7).
Ik blijf het zeggen: dat moet zijn "Dat boek zou voor iedere bestuurder verplichte literatuur moeten zijn" ofwel "Dat boek zou verplichte literatuur moeten zijn voor iedere bestuurder".

«De 47-jarige werkloze man zei dat hij kwaad op de maatschappij was» (Teletekst, 15-5-2010).
Moet zijn: "dat hij kwaad was op de maatschappij". Ik vrees dat die redactie van de NOS het nooit leert.

«... aswolken, die zeer gevaarlijk voor vliegtuigmotoren kunnen zijn» (Teletekst, 17-4-2010).
Een fout die bijna kenmerkend genoemd kan worden voor Teletekst. (In het Teleteksts dus: "die bijna kenmerkend voor Teletekst genoemd kan worden".) De "neutrale" volgorde is: "die voor vliegtuigmotoren zeer gevaarlijk kunnen zijn". Met extrapositie naar de uitloop van de zin wordt dat "die zeer gevaarlijk kunnen zijn voor vliegtuigmotoren".

«... is drie miljoen vierkante meter stal vervangen voor 6.500 woningen op het platteland» (Paul van der Steen, NRC 9-4-2010, 2).
Moet zijn: "gesloopt voor" of "vervangen door".

«... Haidar Moslehi zei ... dat Teheran daarvoor "geloofwaardig bewijs" heeft» (AP, NRC 9-4-2010, 5).
Iets wat bewezen is overstijgt alles was geloofwaardig is; dus gewoon "bewijs".

«De oorzaak wordt onderzocht, zo zei de NAVO vandaag» (AP, NRC 9-4-2010, 5).
Een "oorzaak" kan niet als zodanig onderzocht worden, wel "gezocht". "Naar de oorzaak ..." zeg je dan.

«... omdat hij teveel van zijn lijn zou hebben afgeweken» (ANP, AP, NRC 7-4-2010, 11).
Moet zijn: "omdat hij teveel van zijn lijn zou zijn afgeweken".

«Oog in oog met de dood word je veel duidelijk» (Arnon Grunberg, NRC 19-3-2010, 9).
Moet zijn: "wordt je veel duidelijk". A propos, dit is geen spelling maar grammatica.

«Er is niet een gedroomd alternatief, zoals de PvdA die wel had» (Herman Staal en Derk Stokmans, NRC 17-3-2010, 3).
Moet zijn: "zoals de PvdA (dat) wel had".

«"LPF-achtige toestanden" wil hij ten alle tijden voorkomen, zo vertelde (...)» (Pieter van Os, NRC 22-12-2009, 3).
Moet zijn: "te allen tijde".

«Het bezoek (...) was een kennelijke poging de woede onder de Palestijnen weg te nemen over de brandstichting» (Correspondent, NRC 15-12-2009, 4).
Moet zijn: "een kennelijke poging de woede onder de Palestijnen over de brandstichting weg te nemen ".

«Nederland behoort tot een van de laatste lidstaten van de Unie die (...)» (Redacteur, NRC 24-11-2009, 1).
Moet zijn: "behoort tot de laatste ... " of "is een van de laatste ... ".

«Israëliërs en Palestijnen kwamen dichterbij vrede dan op enig moment daarna» (Joschka Fischer, NRC O&D 7-11-2009, 3).
Moet zijn: "dichter bij vrede dan".

«Europa heeft sinds 1989 onvoldoende gebruik van zijn mogelijkheden gemaakt» (Joschka Fischer, NRC O&D 7-11-2009, 3).
Moet zijn: "onvoldoende gebruik gemaakt van zijn mogelijkheden".

«De politie zegt aanwijzingen te hebben voor de brandstichting, maar een woordvoerder wilde niet zeggen welke die zijn» (Nu.nl 25-10-2009).
Moet zijn: "wilde niet zeggen welke dat zijn".

«... het genadeloos gesloopte overblijfsel van het Paleis voor Volksvlijt» (H.J.A. Hofland, NRC CS, 23-10-2009, 9).
Of toch " ...het overblijfsel van het genadeloos gesloopte Paleis voor Volksvlijt" ?

«In zijn nieuwe bundel verhoudt hij zich tot Mirza Ghalib, een beroemde Perzische dichter» (Yra van Dijk, NRC Boeken, 23-10-2009, 9).
Allicht, alles verhoudt zich tot alles, maar de vraag is hoe.

«Wanneer dit klaar is en waar precies onderzoek naar wordt gedaan ...» (Heleen de Graaf en Tom Kreling, NRC 10-10-2009, 15).
Om direct te begrijpen dat 'wanneer' niet 'zodra' betekent, moet datgene wat volgt ("... wil de AFM niet zeggen") voorop staan.

«De landskampioen kan zijn status niet waarmaken, zowel in de nationale competitie als in de Champions League» (Erik Oudshoorn, NRC 30-9-2009, 11).
Vanwege de ontkenning moet het zijn: "noch in de nationale competitie noch in de Champions League".

«Ken je de joodse jongeren in het buitenland? Geef het aan ons door. Samen zullen we zijn of haar band met Israël versterken» (Simone Korkus, De Groene Amsterdammer, 11-9-2009, 10).
Hier zien we de meervoudsmutatie van de bekende politiek-correcte dwaasheid: het moet natuurlijk zijn: "hun" in plaats van "zijn of haar".

«De regering in Warschau weigerde zich op dezelfde manier door Hitler laten te koeioneren als Tsjechoslowakije was overkomen ...» (Bart Funnekotter, NRC Boeken 4-9-2009, 6).
Moet zijn: "te laten koeioneren".

«Bij openheid van zaken hoort dat je niet bang bent voor fouten of om er omheen te draaien» (Letterlijk citaat naar Reinier van Zutphen door Folkert Jensma, NRC O&D 5-9-2009, 11).
De verbinding met "of" van "fouten" en "om er omheen te draaien" is niet alleen taalkundig incorrect maar waarschijnlijk ook niet bedoeld. Ik denk dat het moet zijn: "en dat je er niet omheen draait".

«... maar niet nadat eerst een angstige blik op de eigen positie is geworpen » (Robbert Dijkgraaf, NRC 31-8-2009, 6).
Moet zijn: " niet dan nadat" of " pas nadat".

«Premier Balkenende heeft tot op heden weinig doortastend opgetreden om ... » (Ronald van Raak, NRC 31-8-2009, 6).
Moet zijn: "is ... opgetreden" in plaats van "heeft ... opgetreden".

« ... op grond van 1,1 miljoen verkochte schilderijen, tekeningen en prenten door veilinghuizen vanaf 1951 » (Redactie NRC 15-8-2009, 1).
Moet zijn: " ... op grond van 1,1 miljoen schilderijen, tekeningen en prenten, vanaf 1951 verkocht door veilinghuizen."

«... omdat Turkije zelf zeer gevoelig voor deze kwalificatie is als het gaat ...» (Redactie NRC 11-07-2009, 1).
Weeral hetzelfde. Het stuk "zeer gevoelig voor deze kwalificatie" omvat twee zinsdelen in een volgorde, die volgens de regels omgekeerd diende te zijn. Dus ofwel "voor deze kwalificatie zeer gevoelig is ...", ofwel "zeer gevoelig is voor deze kwalificatie, als het gaat ...".

«In ons deel van de wereld zijn we zeer snel, binnen een dag of veertien, zeer optimistisch over de uitkomst van deze 'groene revolutie' geworden» (H.J.A. Hofland, De Groene Amsterdammer 26-06-2009, 9).
Foutieve plaatsing van een zinsdeel. Moet zijn: "In ons deel van de wereld zijn we over de uitkomst van deze 'groene revolutie' zeer snel, binnen een dag of veertien, zeer optimistisch geworden" ofwel
"In ons deel van de wereld zijn we zeer snel, binnen een dag of veertien, zeer optimistisch geworden over de uitkomst van deze 'groene revolutie'".

«(...) doet volgend jaar mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. (...) Kreeft hoopt ook in de toekomst te kunnen meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen» (ANP, NRC 17-06-2009, 2).
Moet zijn: "hoopt in de toekomst ook aan ...".

«(...) kan daarbij best succes hebben. Een verkorting is dus helemaal "niet illusoir"» (Folkert Jensma, NRC 17-06-2009, 2).
Moet zijn: " helemaal niet "illusoir"".

«Het zelfbeeld is meestal geflatteerder dan de werkelijkheid» (J.L. Heldring, NRC 11-06-2009, 7).
Werkelijkheid kan uiteraard niet "geflatteerd" zijn, omdat iets slechts geflatteerd is doordat het op bepaalde wijze afwijkt van de werkelijkheid.

«We moeten ons niet alleen afvragen welke lessen we uit de crisis trekken, maar ook wie de adressanten voor deze lessen zijn» (Robbert Dijkgraaf, NRC 25-05-2009, 7).
"Adressanten" moet zijn "geadresseerden" of "adressaten".

«Ook de school heeft haar of zijn rechten» (Kamerlid (vr) tijdens vragenuurtje, 19.05.09 rond 15 uur).
Mutatie van een virus, kennelijk dus iets waartegen geen kruid meer gewassen is.

«(...) werd hij op afstand een van de grootste toneelleraren die Nederland ooit heeft gekend» (Loek Zonneveld, De Groene Amsterdammer, 15.05.09 54).
Moet zijn: "op afstand de grootste toneelleraar" of "een van de grootste toneelleraren".

«De meeste daarvan zijn geen lang leven beschoren (...)» (Annet Mooij, NRC Opinie 9-5-2009,3).
Moet zijn: "... is geen lang leven beschoren".

«De voortvluchtige verdachte is hoogleraar marketing van de VU, George Z.(57)» (Derk Walters, NRC 28-04-2009,3).
Moet zijn: "is de hoogleraar marketing van de VU, George Z.(57)" ofwel "is George Z.(57), hoogleraar marketing van de VU".

«Elke dag verschijnt een sportboek, over wie en wat dan ook». (Henk Stouwdam, NRC 21-04-2009, 10).
Moet zijn: "... over wie of wat dan ook".

«Op enkele universiteiten wordt een student al niet meer toegelaten als hij of zij weigert de taaltest te maken (...).» (Redactie, NRC 15-04-2009, 7).
De wending "hij of zij" suggereert taalkundig een keuze maar bedoelt in de geest van de schrijver een dubbele sexuele toepasbaarheid van "student" voor het verstaan van de zin. Maar zelfs voor die keuze hoeft er niets bijzonders te gebeuren want "student" is een hij-woord. Dat heeft taalkundig niets met sexe te maken want sexe is fysica. In de wereld van het begrijpen is het sexueel ongespecificeerd. Ideaal. Schrijf daarom gewoon "hij" of als je het toch beter meent te weten - zeker in een stukje getiteld "Slecht Nederlands" - "hij/zij" of "die". (Als het allemaal zou kloppen wat er in de geest van de "hij of zij"-schrijvers omgaat, zou het spreekwoord moeten luiden: "Wie zijn of haar gat verbrandt moet op de blaren zitten".)

«Het gaat om de momenten die je je adem doen benemen.» (Titia Ketelaar, Kunststof , 23-3-2009).
Op de tegel. Maar ze zal bedoelen: "Het gaat om de momenten die je de adem benemen".

«Uit een enquête onder 4000 werkgevers van de Kamer van Koophandel blijkt ...» (Teletekst,16-3-2009).
Armetierige taalvaardigheid. Moet zijn: "Uit een enquête van de Kamer van Koophandel onder 4000 werkgevers blijkt ...".

«... en ik kan niet anders zeggen dan ik hem dat gun!» (Youp van 't Hek, NRC Z&cet, 7-3-2009, 36).
Moet zijn: "dan dat ik hem dat gun".

«Moet er wel door iedereen met iedereen gepraat en geargumenteerd willen worden ...» (Aukje van Roessel, De Groene Amsterdammer, 6-3-2009, 7).
Ik denk dat deze zin niet deugt maar ik weet 't niet precies. Ik denk steeds dat het gaat over iemand die gepraat wil worden. Ik zou zeggen: "Moet iedereen wel met iedereen willen praten en argumenteren?".

«Leuk meegenomen is dat Pechtold zo die achterban ook duidelijk kan maken dat als alleen de drie fractievoorzitters van de regeringspartijen daar mogen meepraten, dat niet democratisch is» (Aukje van Roessel, De Groene Amsterdammer, 6-3-2009, 15).
Wie bij het lezen van deze zin het woordje "zo" als voegwoord interpreteert loopt vast. Daarom moet de schrijver daar "aldus" gebruiken

«Nieuwe regering krijgt hoop uit Brussel op snelle toetreding tot de EU» (Jan Gerritsen, NRC, 31-1-2009, 4).
Verkeerde volgorde voor "... krijgt uit Brussel hoop op ..." ofwel "... krijgt hoop op snelle toetreding tot de EU uit Brussel.

«In 2005 hield hij namens Chelsea het doel 1.025 minuten schoon» (Teletekst, 28-1-2009).
Niet "namens" maar "voor". "Namens" kun je alleen gebruiken wanneer een bevoegdheid van iemand anders wordt uitgeoefend. (Algemeen verslaggeversabracadabra).

«Kortom, alles waar de idealen van de Verlichting ons aan wilde doen laten ontsnappen (...)» (Bas Heijne, NRC O&D, 27-12-2008, 10).
Niet "wilde" maar "wilden". En "doen" en "laten" gaan niet samen. En verderop moet "uitdrukte" zijn: "uitdrukten".

«De Elie Wiesel Stichting is bijna al haar geld door de belegingsfraudeur Bernard Madoff kwijtgeraakt» (Teletekst, 25-12-2008).
Volgorde-fout. Plaats kwijtgeraakt achter geld. (Wie argumentatie nodig heeft kent te weinig Nederlands).

«Vaker ben ik bezig uit te sluiten dat iemand iets niet heeft dan dat ik (...). Als huisarts (...) moet ik ervoor waken dat ik steeds de juiste taxatie maak en niet (...)» (Gijsbert van Es, NRC 22-12-2008, 20).
Nietes welles ...

«Willem van Hanegem vertrekt als hoofdtrainer aan het eind van dit seizoen bij F.C. Utrecht» (Redacteur NRC, 22-12-2008, 15).
Zo? Had hij dat dan ergens anders willen doen? Of in een andere functie? Of toch weer een volgorde-fout?

«(...) wordt Marcel Wanders door HP/De Tijd gerekend tot "een van de honderd meest invloedrijke Nederlanders"» (Gerrit Komrij, NRC 13-11-2008, 20).
Moet zijn: "gerekend tot de honderd" of "beschouwd als een van de honderd".

«Amerikaanse astronomen hebben een onverwacht verschijnsel bij clusters van sterrenstelsels ontdekt: (...)» (George Beekman, NRC Wetenschap 8-11-2008, 7).
Onjuiste volgorde van zinsdelen. Moet zijn: "een onverwacht verschijnsel ontdekt bij clusters van sterrenstelsels".

«(...) waarin ook op andere plaatsen inflatie zou kunnen hebben plaatsgevonden» (George Beekman, NRC Wetenschap 8-11-2008, 7).
Moet zijn: "zou hebben kunnen plaatsvinden". Ofwel "plaatsgevonden zou kunnen hebben".

«Het zijn maar een paar praktische vragen waarop het antwoord voor het hele Westen van belang is» (H.J.A. Hofland, NRC 5-11-2008, 9).
Niet "waarop dit of dat (voor ...) van belang is" maar "het antwoord waarop voor het hele Westen van belang is".

«(...) hun fotografische opvattingen ook nog eens op papier durfden te zetten ter onderricht van volgende generaties» (Eddie Marsman, NRC 22-10-2008, 9).
"Onderricht" is onzijdig en dus moet het zijn "ten onderricht(e)". Maar je kunt het archaicum vermijden met "tot onderricht".

«De politie sluit meerdere aanhoudingen niet uit» (ANP, NRC 18-10-2008, 2).
"Meerdere" betekent "verschillende, verscheidene". Moet zijn: "meer aanhoudingen".

«(...) de politicus die rechts-populisme salonfähig in Oostenrijk maakte» (Norbert Mappes-Niediek, NRC 13-10-2008, 1).
Een van de eindeloze reeks volgorde-fouten. Moet zijn "in Oostenrijk salonfähig maakte".

«(...) waaraan astronomen zich in de toekomst kunnen verwachten » (Senne Starckx, NRC W 11-10-2008, 7).
Naar het Frans "s' attendre à",'bedacht zijn op', maar geen Nederlands.

«Hannah Arendt (...) leerde ons hoe de sensus communius en niet het geweten onmisbaar is voor het politieke oordeelsvermogen» (Afshin Ellian, NRC O&D 27-9-2008, 11).
Heeft minder te maken met kennis van het Nederlands dan met zelfkennis. Het moet zijn: "sensus communis".

«De doodsteek voor Mbeki was vorige week de uitspraak van de rechtbank die beweerde dat de president achter het proces tegen Zuma zat en daarom de aanklacht tegen hem afwees» (Hoofdartikel, NRC 22-9-2008, 7).
Moet zijn: "en die daarom ...", omdat nu niet in taalkundige zin duidelijk is of het afwijzen gebeurt door de president of door de rechtbank.

«Rampspoed zit zij die gelauwerd zijn op de hielen» (Hugo Camps, NRC 21-9-2008, 13).
Moet zijn: "hun die gelauwerd zijn".

«Het Cassiniteam denkt dat deze cirkelbogen - of ringbogen - uit materiaal bestaat dat door de inslagen van micrometeorieten uit het oppervlak van de maantjes vrijkomt» (George Beekman, NRC Wetenschap, 13-9-2008, 15).
Geen Pluralitis (vergelijk beneden Jozias van Aartsen) maar singularitis: "bestaat" in plaats van "bestaan".

«Vier controleposten heeft ze al gepasseerd, deze laatste moet ook lukken (Guus Valk, NRC 13-9-2008, 7).
Moet zijn: "is ze al gepasseerd".

«Wel staat morgen (na ...) een ontmoeting op het programma met 700 intellectuelen, kunstenaars en vertegenwoordigers van verschillende religies, over cultuur. (Renè Moerland, NRC 11-9-2008, 5).
Weer die volgorde van zinsdelen. Het moet zijn: "Wel staat morgen (na ...) een ontmoeting over cultuur op het programma met 700 intellectuelen, kunstenaars en vertegenwoordigers van verschillende religies".

«(...) en anderen mogen het best oneens met mij zijn» (Sander de Vaan, NRC 9-9-2008, 10).
Moet zijn "mogen het best met mij oneens zijn" of "mogen het best oneens zijn met mij".

«Het toegediende slaapmiddel dormicum bespoedigt de sterfte niet, maar (...)» (Antoinette Reerink, NRC 4-9-2008, 2).
Moet zijn niet "de sterfte" maar "het sterven".

«Bij zelfmoordterroristen is dat het zonder meer, maar (...)» (Menno Hurenkamp, De Groene Amsterdammer 22-8-2008, 8).
Moet zijn "... is het dat zonder meer".

«Laat ons leiden door autoriteit, niet door rede» (Afshin Ellian, NRC 16/17-8-2008, 7).
Moet zijn "Laten we ons laten leiden door autoriteit, niet door rede" ofwel "Laat niet rede maar autoriteit ons leiden" ofwel "Laat ons geleid worden niet door rede maar door autoriteit".

«De rechterlijke macht bewijst iedere dag dat het eigen werk kan herzien» (Redactie, NRC W&O 16-7-2008, 7).
Moet zijn "(...) dat zij eigen werk kan herzien".

«Simpsons nalatenschap raakte zo onlosmakelijk verbonden met doping (...)» (Luc van Bakel, NRC 15-7-2008, 8).
Wie verder leest begrijpt dat hier beter had kunnen staan "raakte aldus onlosmakelijk ...".

«Dat hun neefje de 'bekende' renner Matthew Gilmore is, weet al helemaal niemand» (Luc van Bakel, NRC 15-7-2008, 8).
Wie het wil begrijpen zal liever lezen "Dat de 'bekende' renner Matthew Gilmore hun neefje is ...". Of zien ze voortdurend dat neefje lopen zonder te weten wie het is?

«Kinderen wiens ouders ...» (Hilde van Halen, NRC W&O 28-6-2008, 39).
Moet zijn "Kinderen wier ouders ...".

«Door strikte fokprogramma's is er - op evolutonaire schaal bezien - in korte tijd veel ...» (Berber Rouwé, NRC W&O 28-6-2008, 39).
Moet zijn "Door strikte fokprogramma's is er in - op evolutonaire schaal bezien - korte tijd veel ...".

«Een columnist mag zich, evenmin als ieder ander schuldig maken aan laster, belediging of haat zaaien» (Elsbeth Etty, NRC Opinie 26-6-2008, 9).
Zoals we niet zeggen "iedereen mag niet liegen" maar "niemand mag liegen" moet het zijn "evenmin als iemand anders" of "evenmin als wie dan ook".

«In 2000 dwong een werknemer voor het eerst via de rechter een rookvrije werkplek af bij haar werkgever» (Leonie van Nierop, NRC 18-6-2008, 2).
Je kunt niet met een vrouwelijk pronomen verwijzen naar een geslachtelijk ongekenmerkt woord. Daarom moet het zijn "een werknemer ... bij zijn werkgever" of "een werkneemster ... bij haar werkgever". (Met verwijzing naar mijn Entr'acte Geen sexe).

«Voor zover het (marxisme JvB) de 'idealistische ' kunstopvatting ooit de ogen geopend heeft op de economische en sociale omstandigheden(...)» (Ger Groot, NRC Boeken 13-6-2008, 15).
Men opent de ogen "voor" en de blik "op" iets.

«Het heeft de hele dag geregend maar is inmiddels droog geworden» (Karel Knip, NRC 1-06-2008, 45).
Ik weet niet wat er de hele dag geregend heeft, maar het is zeker niet hetzelfde als wat er inmiddels droog is geworden en daarom moet het zijn: "het is inmiddels droog geworden". (Je zegt toch ook niet: "Het was erg gezellig maar is wel laat geworden".)

«(...) de kloof tussen het seculiere en gelovige kamp wordt met de dag groter» (Bernard Bouwman, NRC 19-05-2008, 4).
Moet zijn: "de kloof tussen het seculiere en het gelovige kamp".

«(...) die niet kan zijn ontgaan dat seksueel misbruik van kinderen schadelijk is» (Folkert Jensma, NRC 13-05-2008, 2).
Moet zijn: "wie het niet kan zijn ontgaan dat seksueel misbruik van kinderen schadelijk is".

«(...) doordat hij van zijn voetstuk in de gemeente is gevallen» (Folkert Jensma, NRC 13-05-2008, 2).
Moet zijn: "doordat hij in de gemeente van zijn voetstuk is gevallen".

«Bij de dingen die ze niet meer zal hoeven hoort onder meer "Nooit meer met Kerstmis naar je schoonouders" » (Marjoleine de Vos, NRC 28-04-2008, 7).
De kuil der ontkenningen. Moet zijn: "Weer met Kerstmis naar je schoonouders".

«Omdat je achteraf gezien liever zou willen dat je daar nóóit iets in gezien hebt (...) » (Marjoleine de Vos, NRC 28-04-2008, 7).
En die van de irrealis, want het moet zijn "dat je daar nóóit iets in gezien had".

«De AEL bestaat thans nog nauwelijks » (Margreet Fogteloo, Groene Amsterdammer 18-04-2008, 11).
Dit betekent dat de AEL zo'n beetje aan het beginnen is maar nog niet echt bestaat. Maar wat bedoeld wordt is "De AEL bestaat thans nauwelijks meer".

«Niemand, gelovigen en ongelovigen, mag de mond worden gesnoerd » (Mohammed El-Kaim, NRC 22-3-2008, 17).
"Niemand" is ontkennend en enkelvoud. Daarom "Niemand, gelovige noch ongelovige, mag de mond worden gesnoerd".

«Waarom stelt die de ombudsman geen actuele onderzoeksvragen en verscherpt zo de parlementaire controle? » (Hoofdredactie, NRC 20-3-2008, 9).
Een vraag en een bewering kunnen niet nevenschikkend verbonden worden. Daarom is een andere figuur vereist, b.v. "Waarom (...), aldus de parlementaire controle verscherpend?".

«Ook hebben de Amerikanen de Russen voorgesteld waarnemers toe te laten bij de bouw van het raketschild » (Correspondent, NRC 19-3-2008, 4).
Wie laat iets toe? Daarom liever "Ook hebben de Amerikanen voorgesteld Russische waarnemers toe te laten ...".

«Het is niet ondenkbeeldig dat (...) » (Peter Winnen, NRC 11-3-2008, 11).
Iets is denkbeeldig als het alleen in gedachte bestaat. Ondenkbeeldigheid is een ondenkbaar begrip. Het moet daarom zijn "ondenkbaar".

«Rommedahl lijkt met zijn snelle rushes eerder te passen bij Ajax dan PSV » (Erik Oudshoorn, NRC 8-3-2008, 11).
Al vaker gesignaleerd. Moet zijn "dan bij PSV".

«Ook zou de kerk graag vaker te zien en horen willen zijn op de staatsmedia » (AP etc., NRC 26-2-2008, 5).
Omdat werkwoordsvormen met "te" één woord zijn moet het zijn "te zien en te horen".

«(...) maar ze hebben ernstige twijfels om redenen die vooral zijn gebaseerd op de commerciële belangen van de KLM » (Cees Banning, NRC 25-1-2008, 3).
Redenen zijn niet ergens op gebaseerd, zij zijn de basis.

«Tien procent van de leerlingen in het basisonderwijs presteert nu onder zijn of haar niveau » (Japke-D. Bouma, NRC 25-1-2008, 2).
Om nog maar te zwijgen over Japke en haar (zijn?) politieke correctheid.

«Grootmeester Fischer leed in Reykjavik een rustig leven » (Jan Gerritsen, NRC 21-1-2008, 20).
Moet zijn "leidde" i.p.v. "leed".

«Tot een dag in de ramadan, de vastenmaand, toen ik was verdiept in een verhaal uit Duizend-en-een-nacht (...) » (Hafid Bouazza, NRC Cultureel, 16-1-2008, 2).
Omdat "verdiept" geen werkwoordsvorm is maar een bijvoeglijk naamwoord, moet het zijn "verdiept was" i.p.v. "was verdiept".

«Als (...), zou hun familie de ernstigste dingen overkomen» (Sheila Kamerman, NRC Cultureel, 18-1-2008, 2).
Moet zijn "zouden" i.p.v. "zou".

«Zulke carbonaten komen op aarde overal voor, waar ze vaak zijn ontstaan in ondiepe zeeën die later droog kwamen te liggen, maar op Mars ontbreken zulke afzettingen» (George Beekman, NRC W&O, 5-1-2008, 35).
De komma kon niet verhinderen dat ik dacht aan het gewone "overal waar", zoals ik het nou maar kortheidshalve zal noemen. Als je wilt begrijpen wat de schrijver bedoelt moet je de komma achter "voor" vervangen door een punt en een nieuwe zin beginnen aldus: "Hier zijn ze vaak ontstaan ..." enzovoort.

«Critici verwijten mij dat ik als een keffertje minister Vogelaar in de rede heb gevallen» (Jort Kelder, NRC 4-1-2008, 7).
Mag zo zijn, maar ik dat hier "heb" staat in plaats van "ben".

«Alleen, hem ontbeert de overtuiging van de genade Gods» (Tom Rooduijn, NRC 24-12-2007, 20).
Moet zijn "hem ontbreekt" of "hij ontbeert".

«Een aanhouding in de kleine dorpsgemeenschap (890 inwoners) van de verdachte zou teveel commotie hebben gegeven (...)» (Karin de Mik, NRC 20-12-2007, 2).
Steenkoolnederlands voor "Een aanhouding van de verdachte in de kleine dorpsgemeenschap (890 inwoners) zou teveel commotie hebben gegeven (...)".

«Sinds (...) zijn de machtscirkel in Iran klein geworden en de polarisatie toegenomen» (Thomas Erdbrink, NRC 18-12-2007, 5).
Omdat de nevenschikking niet optreedt binnen het onderwerp maar op het niveau van de zin moet het zijn "... is de machtscirkel klein geworden en de polarisatie toegenomen".

«Kardinaal Simonis heeft afscheid als aartsbisschop van Utrecht genomen» (Teletekst, 8-12-2007).
Fout. Het moet zijn "Kardinaal Simonis heeft als aartsbisschop van Utrecht afscheid genomen" ofwel "Kardinaal Simonis heeft afscheid genomen als aartsbisschop van Utrecht". (Tenminste als niet bedoeld wordt "Kardinaal Simonis heeft als aartsbisschop afscheid genomen van Utrecht". Want dan moet je dat zeggen.)

«Stel je je de werkelijkheid achter ieder gemengd bericht voor, en je hebt geen leven meer» (Ger Groot, De Groene Amsterdammer, 23-11-2007, 45).
Ofwel "Stel je je ... dan heb je" ofwel met imperatief "Stel je ... en je hebt".

«Nee. de gemoederen hier verhitten een beetje, en oude wonden openrijten om in Spanje stemmen te winnen is gewoon een misselijke streek » (Kees Beekmans, De Groene Amsterdammer, 23-11-2007, 9).
De zin stuurt de lezer het bos in. Moet zijn "de gemoederen hier een beetje verhitten".

«(...) die zojuist vergeefs een coup heeft geprobeerd te plegen tegen het toenmalige Militair Gezag van Desi Bouterse » (Joost Oranje, NRC 20-11-2007, 1).
Ofwel "heeft geprobeerd een coup te plegen" of "een coup heeft proberen te plegen".

«Twee rapporten schijnen nieuw licht op de voortdurende discussie over de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs » (Joost de Vries, Groene Amsterdammer 16-11-07,6).
Niemand of niets schijnt een licht, het licht schijnt zelf.

«(...) toen er op raadselachtige wijze een aantal vooraanstaande journalisten, die onderzoek naar de banden tussen de maffia en de lokale eenheid deden, werd vermoord» (Correspondent, NRC 31-10-07, 4).
Een goede leraar journalistiek zou onderwijzen dat je beter kunt schrijven: "toen er op raadselachtige wijze een aantal vooraanstaande journalisten werden vermoord, die onderzoek deden naar de banden tussen de maffia en de lokale eenheid".

«Een van de zonderlingste geschriften die ooit het licht heeft gezien is een publicatie van Brouwer (...)» (Rudy Kousbroek, NRC 29-10-07, 18).
Ik zou het meervoud gebruiken in de bijzin, maar als je het enkelvoud bezigt moet het zijn: "dat ooit het licht heeft gezien".

«Het duidelijkst zien we dat nu daar de verkiezingsstrijd op gang komt» (H.J.A. Hofland, NRC 24-10-07, 7).
De lezer moet kiezen wat wordt bedoeld: ofwel "[dat (voegwoord) op dit moment aldaar (...)" ofwel "dat (voornaamwoord) [aangezien aldaar" ofwel "dat (voornaamwoord) op dit moment [aangezien (...)" (waarbij ik met "[" het begin van een bijzin aanduid). Met een komma vóór het voegwoord is het probleem opgelost.

«(...) dat bij mij de twijfel opkomt of dit per ongeluk, of bewust is gelekt» (Redacteur, NRC 22-10-07, 1).
Twijfelen is iets anders dan niet weten. Daarom moet het zijn: "dat ik niet meer weet of ...".

«Beiden willen zo min mogelijk meer met Nederland te maken hebben» (Dimitri Tokmetzis, NRC 20-10-07, 38).
Een groep als "xxx meer" ("meer" in de betekenis van 'any longer') vereist op de plaats van 'xxx' een ontkennende woordgroep als "geen tien dagen", 'niet in de verste verte', 'geen verse', 'weinig VVD'ers', 'onvoldoende hulpverleners' e.d. 'Zo min mogelijk' is geen ontkenning en daarom moet het zijn: "zo min mogelijk nog".

«... op de agenda is gekomen door Irak en Afghanistan en de angst die daardoor bij "de heersende klasse" is ontstaan "voor de legitimering"» (Correspondent, NRC 18-10-07, 4).
Moet misschien toch zijn: "en de angst "voor de legitimering" die daardoor bij "de heersende klasse" is ontstaan".

«Niet vaker denk ik aan de dood dan op de zaterdagmorgen» (Janneke van der Horst, NRC 5-10-07, 38).
Omdat "Niet vaker" ook kan betekenen "alleen maar" las ik liever "Nooit vaker".

«En wat zijn de alternatieven om hem te vervangen nu alle interessante trainers voor Aiax vastliggen?» (Erik Oudshoorn, NRC 5-10-07, 9).
Ze liggen niet voor Aiax vast. Daarom moet het zijn "alle voor Aiax interessante trainers" .

«(...) tot glorie van zowel hun nieuwe als oude vaderland» (Vincent Kuitenbrouwer, NRC 1-10-07, 22).
Het blijft een fout: het moet zijn "tot glorie van zowel hun nieuwe als hun oude vaderland".

«Dat is iets wat sommige opvoeders - en in zekere zin is Plasterk dat ook - nooit goed begrepen hebben» (Frits Abrahams, NRC 1-10-07, 22).
Er is verschil tussen "ik ben opvoeder" en "ik ben een opvoeder". In dat verband moet het zijn "en in zekere zin is Plasterk er ook een". De tekst was correct geweest met "sommige 'opvoeders' ".

«Ze zeggen wat vooral goed is voor zichzelf en voor de ploeg» (Guus van Holland, NRC 24-09-07, 16).
"Ze" heeft geen functie in de bijzin, dus moet het zijn "wat vooral goed is voor henzelf".

«Goed kunnen voetballen, zoals het nieuwe Feyenoord dat wel degelijk kan, is prachtig» (Guus van Holland, NRC 24-09-07, 16).
Moet zijn "Goed voetballen, zoals het nieuwe Feyenoord dat wel degelijk kan, is prachtig".

«(...) om succesvol te knabbelen aan zowel het electoraat van Geert Wilders als Rita Verdonk» (Joost Oranje, NRC 15-09-07, 37).
Moet zijn "aan het electoraat van zowel Geert Wilders als Rita Verdonk" of "aan zowel het electoraat van Geert Wilders als (dat) van Rita Verdonk".

«(...) dat testosteron een belangrijke oorzaak is van het slechter herkennen door mannen van woede» (Redactie Wetenschap, NRC 5-07-07, 8).
Omdat het gaat om het herkennen van woede en niet om het herkennen van mannen, moet het zijn "van het herkennen van woede door mannen".

«(...) hoe je al je bekenden een eigen foto kunt toewijzen die verschijnt als hij of zij belt» (Lex Goes, NRC 4-07-07, 22).
"Hij of zij" kan, hoe politiek correct bedoeld ook, alleen gebruikt worden als verwijzing naar een enkelvoud. Dus moet het zijn "als zij bellen" ofwel "als iemand belt".

«Als dan blijkt dat iemand niet aan de criteria voldoet, wil hij diegene niet aangeven bij de politie» (Teletekst, 29-06-07, 6).
In plaats van "diegene" moet het zijn "die". Heel algemeen voorkomend foutief gebruik van een bepalingaankondigend voornaamwoord zonder volgende bepaling: "diegene die ..."

«(...) waar zich binnen een paar dagen ruim 250 vrijwilligers voor hebben aangemeld» (Kunstredactie, NRC 22-06-07, 6).
Omdat het de voorkeur verdient ambiguïteiten zo vroeg als mogelijk is op te heffen moet het zijn: "waarvoor zich binnen een paar dagen ruim 250 vrijwilligers hebben aangemeld".

«Niet iets duidelijk omlijnd als een overwinning in een ouderwetse, conventionele oorlog» (?, NRC 14-06-07, 9).
Moet zijn "niet iets duidelijk omlijnds als ...".

«Hij is de enige die het zelf niet weet» (H.J.A. Hofland, Groene Amsterdammer 08-06-07, 7).
Moet zijn "Hij is de enige die het niet weet" of "Hij zelf is de enige die het niet weet" of "Hij is zelf de enige die het niet weet".

«(...) schrijft hij, ook al "herkent" hij de twijfels die daarover zijn in de partij». (Petra de Koning, NRC 2-6-'07, 3).
Moet zijn "die daarover bestaan in de partij" of: "die er (daarover) zijn in de partij".

«Maar niemand weet of dit aftreden het bittere medicijn was dat uiteindelijk de neergang een halt zal doen toeroepen» (Aukje van Roessel, De Groene 04-05-07, 21).
"Iets een halt toeroepen" is een uitdrukking die betekent: iets doen eindigen. Daarom moet het zijn: "dat uiteindelijk de neergang een halt zal toeroepen".

«Zowel Schuitema als Koeman reageerde niet uitbundig op het onverwachte kampioenschap» (ANP, NRC 01-05-07, 11).
Na zowel-als uitsluitend iets positiefs, dus moet het zijn "Noch Schuitema noch Koeman reageerde uitbundig op het onverwachte kampioenschap".

«Gezien de grote meerderheid van de AK in het parlement, dat de premier kiest, kan het presidentschap Gül nauwelijks ontlopen» (Correspondent, NRC 24-04-07, 5).
Moet zijn "kan het presidentschap Gül nauwelijks ontgaan" of "kan Gül het presidentschap nauwelijks ontlopen".

«Een dag eerder wees de Amsterdamse kantonrechter de klacht van Moszkowicz af tegen Jort Kelder» (Jan Meeus, NRC ZB 21-04-07, 39).
Foutieve extrapositie van een deel van een zinsdeel. Moet zijn "wees de Amsterdamse kantonrechter de klacht van Moszkowicz tegen Jort Kelder af".

«De Australische premier John Howard wil migranten of vluchtelingen die besmet zijn met het aidsvirus de toegang tot Australië weren.» (AP, AFP, NRC 15-04-07, 5).
Moet zijn "uit Australië weren" of "de toegang tot Australië ontzeggen".

«Maar de politieke situatie is hoegenaamd onveranderd.» (Peter Vermaas, Groene Amsterdammer 13-04-07, 16).
"Hoegenaamd" eist een ontkenning, maar wel op zijn eigen niveau. Daarom: "Hoegenaamd niet veranderd".

«Het probleem van Browns accountantachtige initiatieven is dat die zich nooit richten op 's mens mentaliteit, maar (...).» (Patrick van IJzendoorn, Groene Amsterdammer, 13-04-07, 6).
Moet zijn "'s mans" of "'s mensen".

«(...) hadden zich immers meesmuilend uitlgelaten over Bos' kennelijke besluiteloosheid en diens gebrek aan lange-termijn visie.» (Joost Zwagerman, NRC 31-3-07, 51).
De diens-ziekte. Moet zijn " Bos' kennelijke besluiteloosheid en gebrek aan lange-termijn visie".

«In China worden zowel de meeste sigaretten gemaakt als opgerookt» (Anoniem, NRC 15-3-07, 15).
Het blijft onzin, zelfs als je "zowel" plaatst achter "sigaretten". Het enige wat bedoeld kan zijn is: " Zowel de productie als de consumptie van sigaretten is in China het grootst".

«"Door de absolute vrijheid van het 'recht op kinderen te krijgen' te hanteren (...) » (R. Hoksbergen, NRC 23-1-07, 7).
Moet zijn "het 'recht op kinderen krijgen'" of "het 'recht om kinderen te krijgen'".

«"Maar Nederland is en blijft principieel tegen de doodstraf en het is daarom te betreuren dat de doodstraf ook in dit geval is voltrokken", aldus het ministerie» (Het Ministerie, NRC 2-1-07, 5).
Moet zijn " en het is daarom ook in dit geval te betreuren dat de doodstraf is voltrokken ".

«Mensen kunnen slecht aangeven waarom iemand zijn of haar beste vriend is» (Rosan Hollak, NRC CS 8-12-06, 25).
De onzin is eindeloos. Moet zijn "hun beste vriend ".

«Verder stelde hij openlijk dat jonge spelers als Hedwiges Maduro, Ryan Babel en Urby Emanuelson zich niet meer beschikbaar voor Jong Oranje kunnen stellen» (Koen Greven en Erik Oudshoorn, NRC 4-12-06, 17).
Volgordefout. Moet zijn "zich niet meer beschikbaar kunnen stellen voor Jong Oranje", eventueel "zich niet meer voor Jong Oranje beschikbaar kunnen stellen ". (Beide met (lees)accent op "Oranje").

«(...) vermoord door vermoedelijk een 22-jarige plaatsgenoot» (Redacteur, NRC 2-12-06, 1).
Moet zijn "vermoedelijk door een 22-jarige plaatsgenoot", eventueel "door, vermoedelijk, een 22-jarige plaatsgenoot".

«(...) ja, dat zou een feest worden dat ik me nog lang zou heugen» (Marita Mathijsen, NRC W&O 25-11-06, 46).
Moet zijn "dat me nog lang zou heugen".

«(...) martelen mag niet. Vraag is alleen of de verhoormethoden van Nederlandse MIVD'ers in Irak als zodanig gedefinieerd moeten worden» (Folkert Jensma, NRC 17-11-06, 3).
Foutief "gedefinieerd" moet zijn "gekarakterizeerd".

«Datgene zal toch bepalend zijn voor de titelrace» (Erik Oudshoorn, NRC 13-11-06, 13).
BNN-Nederlands? Gebabbel? Moet zijn: "Dat zal toch ...".

«(...) schroomde die laatste er niet voor deze blunder tot titel te maken van (...)» (Ger Groot, De Groene Amsterdammer 10.11.06, 53).
Een beetje subtiel maar het moet zijn: "schroomde die laatste niet deze blunder tot titel te maken van".

«Dat schrok af. Met harddrugs is ze gestopt» (Juliette Vasterman, NRC 10-11-06,6).
Moet zijn: "Dat schrikte af".

«Tijdens het duel met Shaktar gingen inbrekers met geld en telefoons er vandoor» (ANP, NRC 2-11-06,13).
Bedoeld zal wel zijn: "...gingen inbrekers er met geld en telefoons vandoor".

«Waarnemers in Irak betwijfelen echter dat de Iraakse militairen daartoe voldoende opgeleid en gedisciplineerd zijn» (AP AFP Reuters, NRC 1-11-06,5).
Twijfel verdraagt niet het zekerheidsvoegwoord "dat", dus moet het zijn: "... of de Iraakse militairen ...".

«Laat het er ons op houden dat de geloofwaardigheid van de voorzitter niet meer zo groot is» (Redacteur, NRC 30-10-06,15).
De uitdrukking waar het om gaat is het type "Ik hou het erop dat ..." met daarnaast bv. "Laat mij het erop houden dat ..." en "Laat ik het erop houden dat ...". Dus moet het zijn: "Laten wij het erop houden dat ...", eventueel "Laat ons het erop houden dat ...".
«diefstal (bestraft met amputatie van een ledemaat)» (Philip de Wit, NRC 27-9-06,5).
Moet zijn: "amputatie van een lidmaat".

«Ze hebben zolang gratis diplomatiek meegelift met de VS dat ze (...)» (Jeroen Schuiten, Groene Amsterdammer 22-9-06,18).
Moet zijn: "ze zijn ... meegelift".

«Want het Europese treinvervoer staat grote veranderingen te wachten, (...)» (René Moerland, NRC 20-9-06,19).
Moet zijn: "... staan grote veranderingen te wachten ...".

«Dat zei Koningin Beatrix vanmiddag tijdens de Troonrede die zij uitsprak bij de opening van de Staten-Generaal (...)» (Redacteur, NRC 19-9-06,1).
Moet zijn: "... in de Troonrede ...".

«... afsluit met de toezegging er het voorlopig niet meer over te hebben» (Anil Ramdas, NRC 11-9-06,7).
Moet zijn: "... het er voorlopig niet meer over te hebben".
«Pas na de inval van Afghanistan door de Amerikanen...» (Ahmet Olgun, NRC 11-9-06,3).
Moet zijn: "na de inval van de Amerikanen in Afghanistan".

«- en uit al zijn beleidsdaden blijkt dat hij consequent is, hij staat er zich zelfs op voor -» (Opheffer, Groene Amsterdammer 80.09.06, 47).
Moet zijn: " hij laat er zich zelfs op voorstaan".

«Dat Nederlandse militairen zullen sneuvelen in Uruzgan staat vrijwel vast» (Redacteur NRC 20-07-06, 3).
Gelukkig slechts een fout tegen het Nederlands. Moet zijn: " Dat er Nederlandse militairen zullen sneuvelen in Uruzgan staat vrijwel vast"

« ... en voor zover mannen seksueel actief zijn richt dat zich niet op hun eigen vrouw» (Ronald Plasterk, NRC 07-06-06, 7).
Omdat het gaat om een toonloos pronomen hoort dat te clusteren met het werkwoord, zodat het moet zijn: "richt zich dat"

« Dat moge al dan niet waar zijn, maar het heeft er niets mee te maken.» (Ronald Plasterk, NRC 07-06-06, 7).
De eerste hoofdzin binnen deze frase laat geen enkele logisch aanvaardbare interpretatie toe. Schuld daaraan is niet alleen het dwaze "moge", die spiegel van het Engelse "may", zoals blijkt wanneer men iets probeert met "zou ... kunnen". Doe maar gewoon: "Of dat nou waar is of niet, het heeft er niets mee te maken".

«... in zulke groten getale ...» (Ger Groot, De Groene Amsterdammer 02-06-06).
Als "zulke" bij "getale" zou horen zou het "zulken" moeten zijn, maar omdat het bij "groten" wil (maar niet kan) horen moet het "zo" zijn.

«De gewone leden zijn daar geen debet aan.» (Aukje van Roessel, De Groene Amsterdammer 26-05-06,13).
In een kop nog wel. Het moet zijn: "De gewone leden zijn daar niet debet aan".

«... een instantie die er onder meer op toeziet of mensen wel "geregistreerd" staan.» (Kees Beekmans, De Groene Amsterdammer 26-05-06,15).
Omdat "toezien op" de betekenis heeft van "ergens op passen, voor zorgen" moet het zijn: "dat mensen geregistreerd staan".

«Als filosoof begrijp ik de godsdienstige mens op een formele manier; ik begrijp hem of haar als religieus wezen en ik probeer daarin recht aan hem of haar te doen. Toch kan ik ook wel of niet met hem instemmen.» (Ben Vedder, Hoe godsdienst te begrijpen, 2006, blz. 14).
Jammer, het was bijna helemaal politiek correct.

«Er is nu nog nauwelijks juridische of morele grond om de Iraniërs strafmaatregelen op te leggen» (Hoofdartikel NRC 3-3-2006, 7).
Er is een subtiel verschil tussen "nu nog niet" en "nu niet nog (langer)". In het eerste geval kan het nog komen, in het tweede geval is de mogelijkheid definitief voorbij. Omdat in de tekst bedoeld wordt dat iets nu niet langer meer bestaat, moet het zijn: "Er is nu nauwelijks meer ..." of "Er is nu nauwelijks nog langer ...".

«Het was een echte brief, met een handtekening met een ballpoint, door vluchtelingen een zeer begeerde handtekening» (Anil Ramdas, NRC 30-1-2006, 7).
Omdat iets niet door vluchtelingen een begeerde handtekening wordt, moet het zijn: "een door vluchtelingen zeer begeerde handtekening", eventueel als men wil "voor vluchtelingen een zeer begeerde handtekening". (Vergelijk "... een geobsedeerde door het vuur dat ijzer smelten doet, een verliefde op de anatomie van de machine", W.F. Hermans, Een wonderkind of een total loss, 1967, blz. 35).

«(...) niet langer weet te overtuigen van de vergaande middelen die volgens hem nodig zijn voor de antiterreurstrijd» (Tom-Jan Meeus, NRC 20-12-2005, 5).
Men kan niet iemand overtuigen van middelen, wel eventueel van de noodzaak van iets. Daarom: "(...) niet langer weet te overtuigen van - volgens hem - de noodzaak van vergaande middelen voor de antiterreurstrijd" ofwel "(...) niet langer weet te overtuigen inzake de vergaande middelen die volgens hem nodig zijn voor de antiterreurstrijd»".

«Sommigen werden door glassplinters geraakt, die op hun kussen belandden» (Floris van Straaten NRC 12-12-2005, 4).
Foutieve extrapositie van een deel van een zinsdeel. Moet zijn: "Sommigen werden geraakt door glassplinters die op hun kussen belandden", eventueel "Sommigen werden door glassplinters die op hun kussen belandden geraakt". En verderop niet "die nog in tact zijn " maar "...intact...".

«Evolutionair biologen Alexander Vargas en John Fallon presenteerden eerder dit jaar een studie (...)» (Michiel van Nieuwstadt NRC W&O 3-12-2005, 43).
Moet zijn "De evolutionair biologen Alexander Vargas en John Fallon" of "Alexander Vargas en John Fallon, evolutionair biologen".

«(...) weerspiegelt de teleurstelling en woede die in Turkije met de dag steeds grotere vormen aanneemt» (Correspondent NRC 1-10-2005, 5).
"Steeds" of "met de dag" maar niet allebei.

«(...) dat hij zowel contact heeft gehad met Van Aartsen als Hofstra, waarna de ruzie gesust was» (Redactie NRC 26-09-2005, 3).
Niet "als Hofstra" maar "als met Hofstra".

«(...) omdat de inslagkraters daar door erosie en tektoniek geen lang leven zijn beschoren» (George Beekman, NRC W&O 17-09-2005, 51).
Niet "ik ben rampen beschoren" maar "mij zijn rampen beschoren". Daarom hier "is beschoren" i.p.v. "zijn beschoren".

«Lance Armstrong heeft een eind aan de speculaties over een mogelijke rentree in de Tour gemaakt » (Teletekst , 16-09-2005).
Foutieve volgorde van zinsdelen. Moet zijn "heeft een eind gemaakt aan de speculaties over een mogelijke rentree in de Tour".

«(...) zowel bij de rechtbank als bij het Hof zal het technisch bewijs geen rol van betekenis spelen» (Aukje van Roessel, De Groene Amsterdammer, 16-09-2005, 15).
Omdat de presuppositie van "zowel ... als" een bevestiging is, moet het zijn: "noch bij de rechtbank noch bij het Hof zal het technisch bewijs een ...".

« (...) zullen verscheidenee factoren van invloed zijn op het besluit of hij al dan niet stopt. (...) won hij in de kwartfinales een zinderend duel van James Blake (...) » (Koen Greven, NRC , 12-09-2005, 13).
Niet "het besluit of hij al dan niet stopt", maar "het besluit om al dan niet te stoppen". En niet "van" maar "met James Blake".

« Maar Nederland heeft daar een broertje dood aan want (...) » (Antoinette Reerink, NRC , 8-09-2005, 3).
Foutieve volgorde van zinsdelen. Moet zijn "een broertje aan dood".

« De Marokkaanse Noer-Moskee in de Baarsjes tekende niet, evenals de Pakistaanse Ghousia Masjid-moskee » (Redactie NRC , 6-09-2005, 2).
Niet "evenals" maar "evenmin als".

« Het was het begin van een sensationele comeback die nu op de US Open fabelachtige vormen aan begint te nemen» (Koen Greven, NRC , 6-09-2005, 11).
Niet "aan begint te nemen" maar "begint aan te nemen".

« Sibylle, tot wie ook de brief van broer Arthur is gericht, (...) » (Arnold Heumakers, NRC Boeken, 2-09-2005, 29).
Moet zijn: "aan wie".

«(...) maar je moet niemand hysterisch door de Dolomieten laten rennen. (...) Als ze je belt kunnen ze moeilijk zeggen (...)» (Arnon Grunberg, NRC CS, 2-09-2005, 20).
Moet zijn: "niet iemand" en "Als je ze belt".

«Het enige waarin men werkelijk geloofde was in de 'almacht van de organisatie' (...) » (Arnold Heumakers, NRC Cultuur, 29-07-2005, 15).
Moet zijn: "was de 'almacht van de organisatie'".

«(...) en leende geld bij vrienden en familie om elke dag te blowen, zuipen en gokken» (Derk Walters, NRC 20-7-05, 3).
Omdat "te" geen woord is maar een deel van een woord moet het zijn: "te blowen, te zuipen en te gokken".

«Aan de ene kant is deze valkuil onvermijdelijk, aan de andere kant weer wel» (Anil Ramdas, NRC 18-7-05, 7).
De ontkenning die in "onvermijdelijk" zit functioneert niet op het zinsniveau. Daarom niet "wel" maar "niet".

«Joop Zoetemelk won 25 jaar geleden de Tour de France» (Kop NRC, 18-7-05, 1).
De vraag is niet: wie won er 25 jaar geleden toch de Tour de France? Maar: hoe lang is 't nou geleden dat J.Z. de Tour de France won? Of: wat gebeurde er nou eigenlijk precies 25 jaar geleden? (En als niemand zich dat afvraagt, dan wordt toch die vraag verondersteld.) Daarom: "25 jaar geleden won Joop Zoetemelk de Tour de France".

«De eerste burger van Parijs zei te weten dat Blair een onderhoud heeft gehad met diverse IOC-leden in diens hotelsuite in Singapore (...)» (Sportredactie, NRC, 12-7-05, 9).
Niet "diens" maar "zijn (Blairs)" of "dezes".

«Gevraagd of het Franse comité naïef heeft gehandeld door in de laatste dagen voor de stemming niet actief te hebben gelobbyd zei Delanoy (...)» (Sportredactie, NRC, 12-7-05, 9).
Niet "te hebben gelobbyd" maar "te lobbyen".

«Nederlanders beheersen de Engelse taal minder goed dan dat zij zelf denken». (Stelling Philip van Notten, NRC, 5-7-05, 7).
En het Nederlands dan? "Dan dat" is foutief voor eenvoudig "dan".

«Noord-Korea treft voorbereidingen voor een mogelijke kernproef». (NRC, 11-5-05, 1).
Moet zijn "Noord-Korea treft mogelijk voorbereidingen voor een kernproef".

«Ze hebben proberen zijn armen en benen te pakken». (Margriet Oostveen, NRC, 11-5-05, 3).
Moet zijn "Ze hebben geprobeerd zijn armen en benen te pakken" of "Ze hebben zijn armen en benen proberen te pakken".

«... die koste wat het kost het Empire wilde behouden en daarvoor bereid was het op een akkoordje met Hitler te gooien». (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer, 6-5-05,45).
Foutieve volgorde van zinsdelen. Moet zijn "het met Hitler op een akkoordje te gooien" of "het op een akkoordje te gooien met Hitler" (postpositie).

«Verploeg zegt dat er journalisten zijn die hebben overwogen uit het vak te stappen wegens bedreigingen van zichzelf of hun gezin». (Redacteur, NRC, 3 mei 2005,3).
Moet zijn "bedreigingen van henzelf". "Bedreiging van zichzelf" houdt in dat iemand zichzelf bedreigt. En bovendien liever: "of van hun gezin".

«...zelfs ik, die met een zekere graagte naar Kenny kijkt en luistert, krijg de neiging...» (Kees Beekmans, De Groene 15-04-05, 11).
"Die" is hier 1e persoon, dus "kijk en luister". Denk aan: "...die in de hemelen zijt".

«...Pim Fortuyn. Na diens moord hield hij zich staande in het verzet tegen de 'oude politiek' van met name de PvdA in Rotterdam.» (Jos Verlaan, NRC, 17-03-05, 6).
Zoals "mijn verlangen" nooit kan betekenen "het verlangen naar mij" moet "diens moord" betekenen "de moord die hij pleegde" En waarom altijd dat "diens" in plaats van "zijn"?

«Tijdens de aanhouding werd ook een vrouwelijke omstander gedood.» (AP, AFP,, NRC, 14-03-05, 4).
Iemand kan niet in z'n eentje van de categorie "omstander" zijn. Zeg bv. "een vrouw onder de omstanders" .

«Kuyt, op wie Feyenoord tijdens de winterstop nog een bod van 10 miljoen euro van Liverpool afsloeg, (...)» (ANP, NRC, 14-03-05, 17).
"Op wie" heeft hier foutief de grammaticale status van zinsdeel. Het moet zijn "een bod op wie van 10 miljoen euro van Liverpool Feyenoord tijdens de winterstop afwees". Graag of niet.

«(...) men moet voorkomen dat de mannetjes er niet door verzwakken, maar aan de andere kant (...)» (Marianne Heselmans, NRC W&O, 12-03-05, 47).
Moet zijn: "voorkomen dat" of "zorgen dat niet".

«Dat wordt echt genieten geblazen» (Radio 1 Langs de lijn, 7-03-05).
Voorbeeld van (taal)beschaving..

«(...); je kunt op punten van mening met hem verschillen, maar (...)» (Bas Heijne, NRC 26-02-05, 17).
Zelfs met geprononceerde plaatsing van "op punten" moet het zijn: "je kunt op punten met hem van mening verschillen".

«Minister van Buitenlandse zaken Bernard Bot heeft daarover maandag een lezing gehouden waarvan een bekorte versie in deze krant van gisteren stond.» (H.J.A. Hofland, NRC 16-02-05, 9).
Al eerder deze fout. Het moet zijn: "gisteren in deze krant stond".

«De preses suggereerde daarmee dat de middenvelder zich destijds schuldig aan diefstal had gemaakt.» (ANP, NRC 7-02-05, 16).
De inmiddels bekende fout voor: "schuldig had gemaakt aan diefstal".

«Vijf vermeende moslimextremisten hebben zaterdag zich aan de politie van Koeweit overgegeven nadat (...)» (AP, NRC 7-02-05, 4).
Omdat "zich" hoort bij de toonloze voornaamwoorden die "clusteren" met het vervoegde werkwoord, moet het zijn: "hebben zich zaterdag aan de politie van Koeweit overgegeven ".

«Dit kon niet anders dan het werk zijn van de militante dierenrechtenactivisten die (...)» (Hieke Jippes, NRC 4-02-05, 1).
Moet zijn: "Dit kon niet anders zijn dan het werk van (...)". Zoals het er nu staat slaat "dit" op de referent van "het werk zijn van (...)" i.p.v. op "het werk van (...)".

«Maar zowel voor- als tegenstanders hebben weinig vertrouwen in een goede afloop» (Robert Giebels en Kees Versteegh, NRC 26-01-05, 3).
Na "zowel...als" verwacht je iets positiefs. Daarom liever: "noch voor- noch tegenstanders hebben veel vertrouwen in ...".

«Dat is de gebruikelijke gang van zaken bij VN-rapporten, maar ditmaal duurde het eindeloos en bleef steken in een totale impasse» (Aart Brouwer, De Groene Amsterdammer 14-01-05, 18).
Een klassiek geval van Tante Betje. Moet zijn: "en het bleef steken". Bovendien: iets kan niet zowel eindeloos duren als blijven steken.

«Dus is het dan onmogelijk om dromen te herinneren» (Ingezonden, NRC 8-01-05, 42).
Moet zijn: "om zich dromen te herinneren". "Ik herinner mij iets", "Hij herinnert mij aan iets".

«De toespraak die Mbeki op nieuwjaarsdag hield maar pas gisteren de Zuid-Afrikaanse kranten haalde (...)» (Bram Vermeulen, NRC 5-01-05, 6).
Onjuiste samentrekking op "die". Het is eerst lijdend voorwerp en in de tweede bijzin onderwerp.

«(...) getuige waren van praktijken die in strijd met de FBI-regels zijn» (Marc Chavannes, NRC 22-12-2004, 5).
Moet zijn: "die met de FBI-regels in strijd zijn". En als je dat niet wilt: "die in strijd zijn met de FBI-regels ".

«Het is onverstandig om de nadruk te leggen op de verschillen tussen alfa's en bèta's en niet op de overeenkomsten» (Robbert Dijkgraaf, NRC 18-12-2004, 19).
Moet zijn: "in plaats van op ...". Zoals het er staat is de implicatie dat je op beide de nadruk zou moeten leggen.

«Er staan een koffie- en een soepautomaat» (Wubby Luyendijk, NRC 18-12-2004, ?).
Moet zijn: "Er staat".

«Ik heb mij een frontsoldaat gevoeld in de loopgraven, terwijl de officieren ver daarvan hun lunch nuttigden met champage (...) » (Fred van Weely, NRC 17-12-2004, 7).
Moet zijn: "ver daarvan vandaan" of "ver daar vandaan" .

«(...) reflecteerde de muziek zaterdag ook de steeds minder streng aan de kerk en de officiële protestantse leer gebonden levensgang van de Luthers gedoopte prins Bernhard door het geloof» (Kasper Jansen, NRC 13-12-2004, 7).
Moet zijn: "reflecteerde de muziek zaterdag ook de steeds minder streng door het geloof aan de kerk en de officiële protestantse leer gebonden levensgang van de Luthers gedoopte prins Bernhard" .

«Zelfs als een vogel niet klapwiekt maar 'glijdt' is de vogelvleugel in zijn werking niet te vergelijken met de vleugel van een vliegtuig. Toch wordt dat vaak gedaan» (Karel Knip, NRC W&O 11-12-2004, 46).
"Niet te vergelijken zijn" is een eigenschap. "Dat" in de tweede zin duidt een lijdend onderwerp aan en kan dus niet correct daarnaar verwijzen.

«Gisterochtend om kwart over negen gaat de telefoon bij Arie Korporaal uit Den Bosch» (Jutta Chorus, NRC 2-12-2004,3).
Het nabijheidsaspect van de tegenwoordige tijd is onverenigbaar met het afstandsaspect van "Gisterochtend"..

«Het is voor het eerst in zijn 25-jarige carrière dat de strafpleiter tijdens een zitting terug is getreden (Correspondent, NRC 1-12-2004,2).
We zeggen wel: "af te kijken, neer te leggen, op te eten" maar niet: "af heeft gekeken, neer heeft gelegd, op heeft gegeten". In plaats van dit laatste: "heeft afgekeken, heeft neergelegd, heeft opgegeten". En dus ook: "is teruggetreden".

«Na zijn bekende snelle start bouwde de Brabander een voorsprong op van ruim drie seconden, maar daar waren er aan de finish nog 0,52 seconden van over» (Erik Oudshoorn, NRC 29-11-2004,15).
Twee fouten. Moet zijn "maar daar waren aan de finish nog maar 0,52 seconden van over" of nog beter: "maar daar waren er aan de finish nog maar 0,52 van over".

«Die reconstructie verschilt per botsing, afhankelijk hoe de protonen (beter: de drie quarks waaruit een proton is opgebouwd) elkaar schampen dan wel vol raken» (Dirk van Delft, NRC 27-11-2004,41).
"Afhankelijk" eist, behoudens in absoluut gebruik, een zinsdeel met "van".

«Wij zijn de partij die de burgers perspectief kunnen bieden» (Jozias van Aartsen, Radio 1 Journaal 27-11-2004).
Pluralitis. Maar hij zou het natuurlijk echt zo kunnen bedoelen.

«... toen 260 burgemeesters, wethouders en deputeerden van de streek hun ontslag indienden» (Pieter Kottman, NRC 9-11-2004, 4).
Niet op z'n frans "deputeerden" ("députés") maar: "gedeputeerden"".

«Daarvoor zijn de krachtsverhoudingen te onevenredig verdeeld» (Menno Steketee, NRC 9-11-2004, 5).
Moet zijn: "zijn de krachten te onevenredig verdeeld" of "zijn de krachtsverhoudingen te onevenredig".

«Waalse politici en media zien botsingen met islamitishe minderheden meer als Vlaams dan een Waals probleem, waarbij wordt verwezen naar het extreemrechtste Vlaams Blok » (Correspondent, NRC 8-11-2004, 7).
Moet zijn: "meer als een Vlaams dan als een Waals probleem".

«Vandaar, wellicht, dat een beslissend segment van de kiezers gevoeliger was voor de boerse stijl van de zittende president dan de intellectuele status van uitdager John Kerry» (Aart Brouwer en Sander Pleij, De Groene Amsterdammer 5-11-2004, 6).
Moet zijn: "dan voor de intellectuele status ...".

«Zij die geen kennisgeving hebben ontvangen, gelieve deze advertentie als zodanig te beschouwen» (Advertentie, NRC 19-10-2004, 8).
"Gelieve" is eerste persoon ev indicatief of 3e persoon enkelvoud optatief van "gelieven", 'behagen', 'verzoeken' of 'goedvinden'. Daarom: "gelieven", 'mogen zij aanvaarden'.

«Het adieu dat erin vele malen werd uitgesproken ...» (Ger Groot, NRC Boeken,15-10-2004, 30).
Moet zijn: "dat er vele malen in werd uitgesproken".

«... maar door nieuwe dateringen van erectusschedels op Java bestaat nu het vermoeden dat die oudere mensensoort het wel eens veel langer heeft uitgehouden» (Hendrik Spiering, NRC W&O,16-10-2004, 51).
Moet zijn: "het veel langer heeft uitgehouden" of "het wel eens veel langer kan hebben uitgehouden".

«Maar hij weet niet dat de man misschien eerder door háár broers in elkaar geslagen is» (Rinskje Koelewijn, NRC 8-10-2004, 3).
Moet zijn: "of de man misschien ...".

«Of dat nu altijd waar hoeft te zijn of niet, zijn visie werd dit weekeinde wel bevestigd» (Hans Ree, NRC 4-10-2004, 16).
Moet zijn: "altijd waar moet zijn of niet". Maar liever: "altijd waar is of niet".

«Ook het CNV blijft actie voeren, maar zegt niet te zullen oproepen tot staking» (Redacteur, NRC 4-10-2004, 1).
Waarbij hoort "niet"? Anders formuleren.

«Het aantal moeders dat samen, tegelijkertijd, hun kindje borstvoeding geeft» (Peter Yvon de Vries, NRC 28-9-04, 20).
Voor wie de theorie aanhangt dat "het aantal moeders" enkelvoud is, moet het zijn: "zijn kindje". Maar je moet natuurlijk schrijven "die samen hun kindje borstvoeding geven".

«Omdat de ontwikkeling van zowel het kanon als het complex bij Mimoyecques al in volle gang waren (...)» (George Beekman, NRC W&O 26-9-04, 41).
Moet zijn: "al in volle gang was". De kwestie van "Jan zowel als Piet was / waren ..." staat hier los van.

«Twee Amerikaanse militairen worden beschuldigd van moord met voorbedachte rade op drie Iraakse burgers ...» (NN, NRC 23-9-04, 7).
Staande uitdrukking met datief: "met voorbedachten rade". Wie dat niet wil of beheerst moet iets anders kiezen, bv. "met bewust besluit vooraf".

« ... maar die dreigende nieuwe tests hebben het Epo-gebruik echter wel teruggedrongen ... » (Wim Köhler, NRC 22-9-04, 15).
Dubbelop "maar" naast "echter".

« Van twee bioethici Guiseppe Testa uit Duitsland en John Harris uit Groot Brittannië die de gang van zaken niet natuurlijk vinden maar dat het recht op voortplanten belangrijker is dan het verbod op klonen (Science, 17 sept) » (Wim Köhler, NRC W&O 18-9-04, 7).
Hoezo "Van"? Maar minstens: "die de gang van zaken niet natuurlijk vinden maar (die) vinden dat ".

« Groenlinks moet (...) op haar website verklaren dat voor een dergelijk verband "geen enkele aanleiding bestaat" » (Redactie, NRC 15-9-04, 2).
Moet zijn: "voor het leggen van een dergelijk verband".

« Ook zou de burgemeester de politie eerder hebben moeten laten ingrijpen » (Correspondent, NRC 13-9-04, 6).
Moet zijn: "moeten hebben laten ingrijpen".

« Een Amerikaanse krijgsraad in Bagdad heeft de eerste Amerikaanse soldaat veroordeeld tot acht maanden cel voor mishandeling van Iraakse krijgsgevangenen » (Redacteur,NRC 13-9-04, 5).
Moet zijn: "een eerste Amerikaanse soldaat".

« De Amerikaanse president George Bush heeft het geweld in de West-Soedanese regio Darfur gisteren tot genocide bestempeld en ... » (NRC 10-9-04, 5).
Het wordt geen genocide door wat Bush zegt, dus: "als genocide bestempeld".

« Zelf is Ayaan hier niet voor. Zij wil niet aan die vrijheid van godsdienst turnen » (Opheffer, De Groene Amsterdammer, 4-9-04, 47).
"Tornen"!

« De Schietbaanlaan in Rotterdam: "The Birds" van Hitchcock is er een vogelkooi bij vergeleken » (Bij een foto, NRC 31 augustus 2004, 18).
Moet zijn "is er een vogelkooi bij" of "is hierbij vergeleken een vogelkooi".

« ... verscheen weer even de lach op het gezicht van de presus. Van Raaij: ... » (Koen Greven, NRC 26 augustus 2004, 10).
Moet zijn "preses" of nog beter "praeses". Ken de talen die je spreekt.

« ... na zijn ontmaskering als imam, waarvoor hij zich uitgaf maar het niet was » (Correcties, NRC 24 augustus 2004, 2).
Moet zijn "maar wat hij niet was".

« Opeens bevond ik me in een vooroorlogs, gematigd universum, waarin alle geweld was toegedekt en er geen enkele beweging was » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 43).
Moet zijn "waar alle geweld (was) toegedekt en geen enkele beweging was".

« Isaiah Berlin was als zoon van een rijke joodse houthandelaar in 1909 geboren in Riga ... » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 43).
Moet zijn "was in 1909 als zoon van een rijke joodse houthandelaar ... ".

« De familie Berlin, die niet alleen als rijke burgers maar ook als joden groot gevaar liepen, vluchtte eind 1920 naar het westen en vestigde zich in Engeland » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 43).
"liepen, vluchtte, vestigde" ....

« Op het einde van zijn leven zou hij in een interview verklaren ... » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 43).
Het tijdstip waarop het prospectieve aspect van "zou hij verklaren" toepasselijk was komt niet aan de orde.

« ... geen andere keuze had dan die tussen communisme of nationaal-socialisme » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 43).
Niet "of" maar "en". (Idem op blz. 44).

« ... uit arren moede ... » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 44).
Moet zijn "in arren moede".

« .... als men niet wilde bezwijken voor de totalitaire verleiding » (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 31 juli 2004, 43).
"Wilde wijken" of "bezweek". "Bezwijken" komt niet voort uit een "willen".

« Anky van Grunsven heeft vanochtend in het olympische dressuurtoernooi een goed optreden achter de rug met haar paard Gestion Salinero » (Sportredactie, NRC 23 augustus 2004, 1).
"Vanochtend" moet weg of de tekst moet luiden "had vanochtend een goed optreden met ..."

« ... dat de bevolking zo veel baat had bij de aanwezigheid van de militairen en zo weinig werd afgeschrokken door hun open houding dat ... » (Joeri Boom, De Groene Amsterdammer, 21 augustus 2004, 7).
Moet zijn: "afgeschrikt".

« De arrestatie had niet plaats vanwege een uitleveringsverzoek maar een ongeldig paspoort » (Hans van der Lugt, NRC 19 augustus 2004, 10).
Ik denk dat er moet staan: "maar vanwege een ongeldig paspoort".

« De nummer negen van PSV maakte de eerste, de derde en het vierde doelpunt van de Eindhovenaren. De een nog mooier dan de ander » (Koen Greven, NRC 16 augustus 2004, 13).
"de" of "het", wat maakt het eigenlijk uit?

« Zeven jaar terug richtte hij de stichting op met als doel om het imago van Epe wat op te vijzelen na de Eper incestzaak met Yolanda » (Rosan Hollak, NRC 22 juli 2004, 3).
Krakkemikkig voor: "met het doel het imago van Epe wat op te vijzelen ...".

« Dat deed ze in haar hoedanigheid als Europees directeur van het Open Society Institute, maar (...) » (Hoofdartikel, NRC 19 juli 2004, 7).
Moet zijn: "in haar hoedanigheid van directeur" of "als directeur".

« Was het anti-Clintonisme dat president Bush er in het begin van zijn ambtstermijn toe bracht die vergevorderde pogingen ten opzichte van Noord-Korea af te breken? » (Marc Chavannes, NRC ZB, 17 juli 2004, 5).
Moet zijn: "Was het het...". (Achteraf: Sorry, ik vergis me! "Was het ('n soort van) anti-...". Maar dan zeg ik toch liever: "... wat president Bush ertoe bracht...".)

«Een arbeider legt de laatste hand aan een stuk bij Jerusalem van de omstreden veiligheidsafscheiding die Israël langs en op Palestijns gebied bouwt. Het Internationaal Gerechtshof sprak gisteren uit dat de bouw van de 'muur' strijdig met het internationale recht is. » (Bij een foto, NRC 10 juli 2004, 5).
Foutieve volgorde van zinsdelen. Moet zijn: "Een arbeider legt bij Jerusalem..." en "strijdig is met het internationale recht." En liefst ook nog: "bouwt langs en op Palestijns gebied".

«... waarmee hij als 21-jarige - met Johan Cruijff als ploeggenoot - in 1984 de landstitel en de beker won». (Pieter de Vries, NRC 6 juli 2004, 9).
Foutieve volgorde van zinsdelen. Moet zijn: "waarmee hij in 1984 ..." enzovoort.

«Met haar ouders weigert Lusanne over het voorval te praten». (Correspondent, NRC 3 juli 2004, 2).
Moeten wij niet weten of "met" hier "tezamen met" of "tegenover" betekent?

«Op die redactie is men onvoldoende doordrongen van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid». (J.P. Balkenende, NRC 30 juni 2004, 3).
Moet zijn: "van zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid".

«Dick is even geen echtgenoot, geen vader en grootvader». (Youp van 't Hek, NRC 26 juni 2004, 66).
Moet zijn: "of grootvader",

«Fysici vlogen de nieuwe kerndeeltjes om de oren en verloren de hoop op een elegante wiskundige formulering». (Robbert Dijkgraaf, NRC W&O, 19 juni 2004, 47).
"En verloren" moet zijn: "en ze verloren", immers "Fysici" is geen subject.

«(...) is een door sportjournalisten en oranjespelers vooralsnog onopgemerkt feit». (Pieter van Os en Matanja Pinto, De Groene Amsterdammer, 12 juni 2004, 21).
"Vooralsnog onopgemerkt" moet zijn: "vooralsnog niet opgemerkt", immers "onopgemerkt" is een absoluut begrip.

«(...) toen hij bij het begin van de vierde set werd geveld door kramp in zijn finaleduel met landgenoot en underdog, Gaston Gaudio». (Mark Hoogstad, NRC 7 juni 2004, 15).
Verkeerde volgorde. Moet zijn: "toen hij in zijn finaleduel met landgenoot en underdog, Gaston Gaudio, bij het begin van de vierde set werd geveld door kramp".

«(...) zijn taaie gevecht tegen het eeuwige tekort aan fondsen om het lijden van de meest verworpenen te lenigen (...)». (Elsbeth Etty, NRC 8 juni 2004, 9).
"Meest verworpenen" is dubbel fout, namelijk omdat "verworpenen" geen bijvoeglijk naamwoord is maar een substantief en ten tweede omdat het een absoluut begrip is waarin geen gradatie mogelijk is.

«(...) voor de lafheid waarmee hij en anderen ervan afzagen hem openlijk te verdedigen en hem daarmee hebben verraden (...)». (Elsbeth Etty, NRC 8 juni 2004, 9).
Van welke nevenschikking is "hem daarmee hebben verraden" het tweede lid?

«(...) sprak de hoop uit dat de nabestaanden, wiens pijn nog "vele malen erger" was dan die van haar, zouden geloven dat (...)». (Redacteur, NRC 4 juni 2004, 3).
"Wiens" moet zijn: "wier".

«Alleen de Groenendaler en de Tervurense herdershond (twee Belgische herders) zijn ononderscheidbaar met de ontwikkelde methode». (Wim Köhler, NRC W&O, 22 mei 2004, 43).
Moet zijn: "zijn met de ontwikkelde methode niet te onderscheiden". (Wie het wil uitleggen moet zowat een boek schrijven).

«(...) die hogere eisen aan een digitale camera stelt». (Jeroen Pietersma, NRC 11 mei 2004, 14).
Moet zijn: "die hogere eisen stelt aan een digitale camera" of "die aan een digitale camera hogere eisen stelt".

«(...) en de Amerikaanse militaire politie zal geen moeite moeten hebben de schuldige soldaten op te sporen». (Anil Ramdas, NRC 10 mei 2004, 7).
Moet zijn: "zal geen moeite hebben" of "moet geen moeite hebben".

«Wijnschenk heeft zijn vak als uitgever weer opgepakt van bladen over sieraden en plastische chirurgie». (N.N., NRC 6 mei 2004, 3).
De omgekeerde fout: "van bladen over (...)" is geen zinsdeel maar een bepaling bij "uitgever". Daarom moet het staan direct achter "uitgever".

«Berichten over verkrachting van mannelijke en vrouwelijke gevangenen heeft hij nooit zelf gezien maar hij heeft er wel over gehoord». (Redacteur, NRC 5 mei 2004, 5).
...

«Een van de processen die kan hebben plaatsgevonden is de vorming van metallisch ijzer (Fe) en water uit waterstof en een smelt van FeO». (A.J. van Loon, NRC W&O, 1 mei 2004, 43).
"Die kunnen hebben plaatsgevonden" of "dat kan hebben plaatsgevonden". Schrijf liever: "Een proces dat kan hebben plaatsgevonden"

«Alle mensen bij wie ze ondergedoken hadden, waren ze uiteraard onbeschrijflijk dankbaar». (Alex Gray, De Groene Amsterdammer, 1 mei 2004, 28).
Fout voor: "ondergedoken waren geweest".

«(...) (zie deze pagina van gisteren) » (H.J.A. Hofland, NRC 28 april 2004, Opinie 9).
"Deze" pagina is alleen van vandaag. Dus "zie de Opiniepagina van gisteren". Eventueel "zie deze pagina, gisteren".

«De premier (...): hij diende gisteren een aanklacht wegens laster in tegen Tudor » (Redacteur, NRC 21 april 2004, 4).
Krakkemikkig taalgebruik. Beter is: "hij diende gisteren tegen Tudor een aanklacht in wegens laster". "Wegens laster" is een zinsdeel en geen bepaling.

«Alleen door de fouten van het verleden te begrijpen kunnen we in de toekomst het beter doen » (Redacteur, NRC 20 april 2004, 5).
"Het" op de verkeerde plaats: "(...) kunnen we het in de toekomst beter doen".

«Ze bevolen ons(...)» (AP, Reuters, BBC, NRC 17 april 2004, 5).
Moet zijn: "bevalen".

«Woensdag werd bekend dat een van de vier Italianen die werd vastgehouden, is vermoord (...) » (AP, Reuters, BBC, NRC 17 april 2004, 5).
Moet zijn: "die werden vastgehouden".

«De Palestijnse politicus die niet ten minste lippendienst aan dit recht besteedt en een mogelijk compromis voorstelt wacht dreigementen (...)» (Oscar Garschagen, NRC 17 april 2004, 5).
Moet zijn: "wachten dreigementen".

«Het gaat waarschijnlijk om een man die in januari van een brug in Arnhem sprong» (ANP, NRC 14 april 2004, 3).
Hoeveel zijn er toen van die brug gesprongen? Maar één? Dan: "om de man die ..." En anders: "om één van de mannen die ... sprongen."

«Gyroscopen bestaan uit tollende voorwerpen die geneigd zijn hun oriëntatie van de draaias stabiel te houden (...)» (Dirk van Delft, NRC W&O, 10 april 2004, 46).
Niet: "bestaan uit" maar: "zijn". En niet: "hun oriëntatie van de draaias" maar: "de oriëntatie van hun draaias."

«De politie is gewaarschuwd en onderzoek begonnen» (ANP, NRC 10 april 2004, 3).
Fout als bedoeld wordt: "De politie is gewaarschuwd en (de politie is) onderzoek begonnen". Goed als bedoeld wordt: "De politie is gewaarschuwd en onderzoek (is) begonnen."

«En het is niet zomaar een burgervader, het is Job Cohen, de man van wie ik vind dat hij de enige is die bewondering verdient en van wie hij zelf vindt dat hij de saaiste is van de wereld» (Anil Ramdas, NRC 29 maart 2004, 7).
Het moet zijn: "en die van zichzelf vindt ...". In een verband als "X van wie hij ..." kan "hij" niet slaan op "X".

«Of er over de programmering voor het volgende seizoen is nagedacht, lijkt niet waarschijnlijk» (Jessica Voeten, NRC CS 26 maart 2004, 22).
"Men betwijfelt (niet) of ..." maar "Het lijkt (niet) waarschijnlijk dat ...".

«Omdat hij vervolgens snel verdween, slaagde de politie er pas in hem na de derde poging aan te houden» (Correspondent, NRC 20 maart 2004, 3).
Niet "er pas in hem na de derde poging" maar "er pas na de derde poging in hem".

«De Pakistaande president Pervez Musharraf riep gisteren in de noordwestelijke grensstad Peshawar tegenover een gehoor van stamleiders op tot hun volledige medewerking» (AFP, Reuters, NRC 16 maart 2004, 4).
Niet "tegenover" en niet "hun". Dus: "hij riep X op tot Y". Eventueel: "tegenover een gehoor van stamleiders riep hij hen op tot volledige medewerking".

«Enkele van hen worden in verband gebracht van de aanslagen van extremistische moslimgroepen in Marokko en een islamitisch netwerk in Spanje» (Steven Adolf, NRC 15 maart 2004, 1).
Niet "enkele" maar "enkelen" en niet "van de aanslagen" maar "met de aanslagen".

«Heeft u gefaald of moet je de neergang van de katholieke kerk in Nederland wijden aan iets wat algemeen speelt?» (Bas Mesters, NRC 8 maart 2004, 6).
Niet "wijden" maar "wijten". Religieus taalgebruik?

«Imam Hussein is geliefd door iedereen en op zijn sterfdag wordt politiek even vergeten.» (Thomas Erdbrink, NRC 2 maart 2004, 5).
Niet "door iedereen" maar "bij iedereen".

«T'en zijn de Joden niet, Heer Jesu, die u cruysten/ Noch die verradelijck u togen voort gericht/(...) /Ick bent, � Heer, ick bent die u dit hebt gedaan.» (Elsbeth Etty / Revius, NRC 2 maart 2004, 7).
In plaats van "heb" een blasfemisch "hebt".

«Bos scheen dit seizoen het noodlot te treffen van een schaatser die zijn positie in de top moest afstaan aan een nieuwe generatie (...)» (Henk Stouwdam, NRC 1 maart 2004, 15).
Niet "scheen het noodlot te treffen" maar "scheen getroffen te worden door het noodlot ..."

« De inspectie heeft er goed aan gedaan om aangifte te doen bij het openbaar ministerie voor kwakzalverij» (Hoofdartikel, NRC 19 februari 2004, 9).
Of wordt bedoeld: "om bij het openbaar ministerie aangifte te doen voor kwakzalverij"?

« Noties van 'beschaving' of 'cultuur' daarentegen spelen er echter geen enkele rol in» (Michiel Leezenberg, NRC Boeken 13 februari 2004, 31).
"Daarentegen" en "echter" is dubbelop.

« De herfsttij van wat we nu nog met vanzelfsprekende verwatenheid 'de moderniteit' noemen?» (H.J.A. Hofland, NRC 13 februari 2004, 25).
Moet zijn "Het herfsttij" i.p.v. "De herfsttij". (Jammer in een mooie tekst.)

« Die cheque diende om de boete van 25.000 euro te verlichten die Ajax van de KNVB had gekregen na de met veel (verboden) vuurwerk omgeven herdenking van een overleden F-side-lid tijdens een competetiewedstrijd van Ajax in de Arena» (Frits Barend, De Groene Amsterdammer 14 februari 2004, 47).
Alleen fout als bedoeld wordt "van een tijdens een competetiewedstrijd van Ajax in de Arena overleden F-side-lid ".

« Zo voorkwam een technisch beperkte voetballer als Jan Kromkamp dat het grootste talent van Feyenoord nauwelijks gevaarlijk kon worden» (Jaap Bloembergen, NRC 12 februari 2004, 10).
Ofwel " voorkwam dat (...) gevaarlijk kon worden", ofwel " zorgde dat (...) nauwelijks gevaarlijk kon worden", .

« Pluto is in het afgelopen decennium wellicht de meest intrigerende planeet van het zonnestelsel geworden, omdat het steeds duidelijker werd dat hij eigenlijk geen planeet is» (George Beekman, NRC 26 juli 2003, 34).
Moet zijn: "(...) dat het eigenlijk geen planeet is".

« Bush, die onder grote binnenlandse druk staat om opheldering te geven over de inlichtingen op grond waarvan hij zijn beslissingen zou hebben gebaseerd, deed die (...)» (Reuters AP, NRC 9 februari 2004, 5).
Moet zijn: "op grond waarvan hij zijn beslissingen zou hebben genomen", of: "waarop hij zijn beslissingen zou hebben gebaseerd".

«'Johan beseft nog steeds niet hoe groot hij is', fluisterde een bevriende journalist van de meester in mijn oor» (Wilfried de Jong, NRC 2 februari 2004, 15).
Bedoelt hij: "omtrent de meester"? Nee, nee. Hij bedoelt: "een met de meester bevriende journalist". (Je kunt immers niet zeggen: "Dat is een bevriende journalist van mij".)

«Hoed voor je leven, kijk naar onderen!» (Kop, NRC 30 januari 2004, 4).
Poging tot gebruik van "zich hoeden voor (een of ander gevaar)"?

«Wie treffen volgens Hutton blaam?» (Kop, NRC 29 januari 2004, 5).
Dit is de vierde keer in dit register des onheils. Zie elders "blaam".

«Maar het ziet er wel kaal uit op Mars. Ze is een koude, rode rotswoestijn (...).» (Robbert Dijkgraaf, De Groene Amsterdammer , 31 januari 2004, 15).
Moet zijn: "Het is een koude, rode rotswoestijn (...)".

«Ergens in die tijd kreeg ik een kind. Ik wilde haar opvoeden met (...).» (Opheffer, De Groene Amsterdammer , 31 januari 2004, 17).
Moet zijn: "kind ... het" of "dochter ... haar" .

«De krachtsverhoudingen in de Nederlandse dressuurtop zijn zo gering dat je niets cadeau krijgt en dat (...).» (Jacob Melissen, NRC 27 januari 2004, 11).
"Verhoudingen" moet zijn "verschillen" .

«Bovendien werd gedacht dat als iemand heel gedetailleerd over seksueel misbruik vertelde, dat het dan wel waar moest zijn.» (Esther Rosenberg, NRC 27 januari 2004, 3).
Herhaling van "dat". Broddelstijl.

«Therapeuten zijn zich ervan bewust van dat fictieve herinneringen bestaan, ze zijn zich bewust van de gevaren.» (Esther Rosenberg, NRC 27 januari 2004, 3).
Broddelstijl.

«Maar beide hoofdredacties zullen zich beroepen op het verschoningsrecht indien men gevraagd wordt naar die bron.» (Joost Zwagerman, De Volkskrant, 24 januari 2004, 7).
"Men" kan alleen in subjectsfunctie gebruikt worden. Bovendien is het slechts bruikbaar als semantisch onbepaald. Dus dubbel fout. Oplossing: laat het weg.

«Een 18-jarige jongen uit Goor is door de politie aangehouden nadat hij op de Hollandse scholengemeenschap Waerdenborch met een alarmpistool rondliep.» (Correspondent, NRC 23 januari 2004, 3).
"Nadat hij had rondgelopen" of "toen hij rondliep" .

«De SP - (...) - is in de jaren negentig doorgestoomd en nu een echte nationale partij met een breed electoraat.» (Jan Kooistra, De Groene Amsterdammer, 24 januari 2004, 14).
Samentrekking op "is" is incorrect omdat het in beide zinnen verschillende functies heeft: hulpwerkwoord van tijd resp. koppelwerkwoord.

«Regelmakers die de regels niet zien zitten moeten de regels veranderen in plaats van ze overtreden.» (Menno Hurenkamp, De Groene Amsterdammer, 17 januari 2004, 8).
Ofwel "in plaats van ze te overtreden" ofwel "in plaats van overtreden".

«Iemand die zich beroept op zijn of haar autoriteit toont daarmee diens gebrek daaraan.» (Jaap Schumacher, TU Delft, NRC 12 januari 2004, 3).
Niet "diens" maar "diens of dier".

«Ondanks de vangst van Saddam Hoessein is men in een vicieuze cirkel verzeild geraakt waaraan waarschijnlijk geen ontsnappen mogelijk is.» (Martin van Creveld, De Groene Amsterdammer 10 januari 2004, 21).
Argumentatie hieromtrent: zie mijn Entr'acte Een beetje syntaxis.

«Hij treft volgens Butter geen blaam.» (Erik Oudshoorn, NRC 9 januari 2004, 16)
Niet "Hij" maar "hem".

« Staal wil liever dat in Groningen dan in Utrecht wordt gebouwd: ("...").» (Redacteur, NRC 3 januari 2004, 2).
Toevoegen: "dat".

« Uiteindelijk bleken ook de sombere voorgevoelens uit de pubertijd altijd te zullen worden afgewezen en nooit iemand te vinden om het leven mee te delen, voorbarig en ongegrond.» (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer, 20 december 2003, 40).
Eerst denk je dat "zullen" fout is, maar pas als je ontdekt dat dat woord ontbreekt vóór "vinden", heb je begrepen dat de zin (overigens) goed is. En daarom is hij zo fout. Oorzaak? De syntactische ambiguïteit van het allereerste (en dus ook het tweede) "te".

«... zei Gaddafi dat een dergelijke stap "de strop rond de nek van de Israëliërs zouden aanhalen zodat ...".» (NRC 23 december 2003, 5).
Thans dus ook Gaddafi met pluralitis: "zouden aanhalen".

«"Er zijn weinig nationale politici die verantwoordelijkheid willen afleggen voor de besluiten waarvoor ze internationaal hebben getekend", zegt hij.» (Peter Vermaas, De Groene Amsterdammer 20 december 2003, 22).
Moet zijn "verantwoording" in plaats van "verantwoordelijkheid".

«Het kan veiliger in het Midden-Oosten worden.» (Hoofdartikel, NRC 22 december 2003, 7).
Moet zijn "Het kan veiliger worden in het Midden-Oosten" of "Het kan in het Midden-Oosten veiliger worden ".

«Hij zou hebben vernomen dat zijn leven op het spel stond, waardoor hij geen andere mogelijkheid zag om zijn tegenstander Nerkis uit de weg te ruimen.» (NRC 20 december 2003, 41).
Moet zijn "... zag dan zijn tegenstander Nerkis uit de weg te ruimen".

«Die zou ook op andere wijze besmet zijn kunnen geraakt.» (NOS-TT 128, 17 december 2003).
Moet zijn "kunnen zijn geraakt", "kunnen geraakt zijn" of "geraakt kunnen zijn".

«In een laboratorium moeten vervolgens uit de cellen die in het biologische spoor aanwezig zijn DNA worden gehaald.» (Redacteur, NRC 16 december 2003, 5).
Andermaal pluralitis "moeten".

«Het DNA van mens en chimpansee - zijn naaste verwante in het dierenrijk - is voor ruwweg 99 procent aan elkaar gelijk, werd al jarenlang gesteld.» (Anoniem, NRC 12 december 2003, 4).
Niet "aan elkaar" maar gewoon "gelijk". En "verwant" natuurlijk.

«Of de welwillendheid van de drie landen nu is toegenomen om Amerika te helpen bij kwijtschelding van Iraks schulden is zeer onzeker.» (Robert van de Roer, NRC 11 december 2003, 15).
"Om Amerika te helpen bij kwijtschelding van Iraks schulden" hoort bij het onderwerp van de bijzin en mag niet in de "uitloop" staan. De plaats is vóór "nu is toegenomen".

«Velen praten erover, maar slechts weinigen hebben de film gezien en dat zal voorlopig ook niet gebeuren.» (Correspondent, NRC 4 december 2003, 1).
"Slechts weinigen hebben de film gezien" beschrijft een toestand. Daarom moet het zijn: "en dat zal voorlopig ook zo blijven".

«Negentig procent van de jongeren die een straf van langer dan drieënhalve maand uitzit in een jeugdgevangenis heeft psychiatrische stoornissen.» (Redactie, NRC 3 december 2003, 2).
Van welke jongeren? Van de jongeren die een straf ... enzovoort. Dus: "uitzitten".

«Het vlees verdeelde hij in kleine porties en bewaarde het in de diepvries.» (Correspondent, NRC 3 december 2003, 4).
Moet zijn: "en bewaarde hij" of "en hij bewaarde het". Begin de zin liever gewoon: "Hij verdeelde het vlees ..."

«Daar is hij veroordeeld voor moord op een oudere vrouw die met haar hoofd in tape omwonden werd gevonden achter een matras.» (Redactie, NRC 2 december 2003, 7).
Moet zijn: "met tape omwonden" ofwel "in tape gewonden".

«... dat ik nog nooit ... te pas heb zien gebracht.» (Henk van Os, TV 29 november 2003).
Over een bijbels motief in een schilderstuk. Moet zijn: "te pas heb zien brengen" ofwel "te pas gebracht heb gezien".

«Er hoefden maar een paar woorden worden veranderd om dit resultaat te krijgen.» (Caroline de Gruyter, NRC 28 november 2003, 2).
Moet zijn: "te worden veranderd".

«Puur picturale verliefdheid levert echter, zoals E.L. Kirchner [1890 - 1938] aantoont, een danig bestendiger vorm van extase op.» (Peter Yvon de Vries, NRC 24 november 2003, 18).
"Danig" kan niet als bepaling bij een vergrotende trap gebruikt worden.

«Rond 1690, luidt hun conclusie, met een marge van 95 procent zekerheid dat de uitsterfdatum tussen 1669 en 1797 heeft gelegen.» (Redactie Wetenschap, NRC 20 november 2003, 4).
Waarschijnlijk wordt bedoeld: "- zo luidt hun conclusie met een marge van 95 procent zekerheid -". Maar dan moet iets volgen als: "heeft de uitsterfdatum tussen tussen 1669 en 1797 gelegen", hoewel dat nog steeds onzin oplevert. En 1797 is hopelijk een drukfout.

«Toen hij burgemeester van Neuhof, een voorstad van Fulda, was had hij meermalen verzoeningsbijeenkomsten van joden en christenen voorgezeten.» (J.L. Heldring, NRC 20 november 2003, 7).
Slechte volgorde van zinsdelen. Liever: "Toen hij burgemeester was van Neuhof ...".

«Dat hij nationaal-gezind was, werd niet als bezwaar ondervonden.» (J.L. Heldring, NRC 20 november 2003, 7).
Moet zijn: "als bezwaarlijk" of "als een bezwaar".

«Hoewel Andy Roddick het seizoen afsluit als de nieuwe nummer één van de wereldranglijst, liet Federer de afgelopen week op imponerende wijze zien op het Amerikaanse hardcourt wie op dit moment de beste tennisser is.» (Koen Greven, NRC 17 november 2003, 13).
Foutieve volgorde van zinsdelen: "op het Amerikaanse hardcourt" hoort te volgen op "de afgelopen week".

«De gevangenen in Guantánamo Bay op Cuba krijgt eindelijk aandacht van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten.» (Floris-Jan van Luyn, NRC 11 november 2003, 5).
Er is denkelijk een regel in opkomst die overeenkomst in getal regelt met het meest nabije. Zoals de man op de TV bij het overlijden van André Hazes: "... een gevoelsmens die heel veel mensen met zijn liedjes getroost hebben" (23-9-2004).

«Dat is de steriele vraag die het Amerikaanse Hooggerechtshof wil beantwoorden en uiteindelijk handelt over het lot van de 660 buitenlandse gevangenen in Camp X-ray.» (Floris-Jan van Luyn, NRC 11 november 2003, 5).
Moet zijn: " en die uiteindelijk ...".

«Het is, zo stellen juridische experts, een kwestie van individuele rechten versus de nationale veiligheid die de lagere gerechtshoven in de Verenigde Staten niet in het voordeel van de gevangenen hebben durven te beantwoorden.» (Floris-Jan van Luyn, NRC 11 november 2003, 5).
"Een kwestie beantwoorden" ? Ik zou trouwens ook dat "te" weglaten.

«En geen rechter heeft zich geroepen gevoeld zijn of haar vingers te branden aan een dergelijke kwestie van landsbelang.» (Floris-Jan van Luyn, NRC 11 november 2003, 5).
Maatschappelijk correct taalgedrag tegenover geen rechter.

«... en of de federale rechter daar toch niet bevoegdheden heeft.» (Floris-Jan van Luyn, NRC 11 november 2003, 5).
Moet zijn: "geen bevoegdheden heeft".

«En zolang het volk maar voldoende beseft dat dat gebeurt ten behoeve van zijn eigen belang, dan is de regering bereid heel ver te gaan, zo heeft zij laten zien.» (Floris-Jan van Luyn, NRC 11 november 2003, 5).
"dan" moet weg. Het kan met zijn momentane betekenis niet de constructie met "zolang" hervatten.

«Wel nog schoorvoetend , als het ware veilig aan de hand van Venus, ooit het mythologische symbool van zowel de hemelse als aardse liefde.» (François Stienen, De Groene Amsterdammer 8 november 2003, 32).
Ik heb het vaker gezegd maar het helpt blijkbaar niet: "van zowel de hemelse als de aardse liefde". Of nog beter: "zowel van de hemelse als van de aardse liefde".

«De bewindsman noemde het volgens een woordvoerder "buitengewoon slecht" dat Kuijt zonder dat de Nederlandse ambassade daarvan op de hoogte was gesteld of zelfs maar zijn eigen advocaat vrijdag onverwachts voor de rechtbank was geleid.» (Redacteur, NRC 4 november 2003, 3).
Weer een goede zin die "fout" is, doordat de groep "of ... advocaat" op de verkeerde plaats staat.

«... maar eerst geeft hij zijn publiek, én zichzelf op de lazer.» (Sander Pleij, De Groene Amsterdammer 1 november 2003, 50).
Alleen met bezittelijk voornaamwoord: "op hun lazer" e.d.

«Toch is het vreemd dat het pantser van de Abrams niet tegen dit type lading is bestand.» (Menno Steketee, NRC 30 oktober 2003, 5).
"Bestand" is een bijvoeglijk naamwoord. Daarom: "bestand is".

«De Winnen of verliezen.» (Kop hoofdartikel, NRC 29 oktober 2003, 7).
Ook na lezing van het artikel blijft het onzin.

«Het Hof heeft in 1988 al eens een stokje gestoken voor de heffing van BTW op (soft)drugs met de redenering dat de fiscus geen boodschap heeft aan verboden waar.» (Hoofdartikel, NRC 27 oktober 2003, 7).
Waarop heeft "met de redenering etc." betrekking? Op "een stokje steken voor" of op die "heffing van BTW". Taalkundig niet te beslissen.

«Tot dusver liet Poetin de facties te laten ruziën om pas daarna zijn machtswoord uit te spreken.» (Coen van Zwol, NRC 27 oktober 2003, 4).
Geen taalfout, want niemand heeft deze tekst gewild. Dus: slordig tekstbeheer.

«Zo is Turkije begonnen aan een nieuwe ronde debatten over het kledingstuk waar de vader van de Turkse Republiek, Ataturk, zoveel bedenkingen tegen had.» (Correspondent, NRC 25 oktober 2003, 4).
Waar "debatten" staat hoort een werkwoord, bv. "debatteren".

«Ze werkte het uit in "Metaphysics as a guide to morals, een stuk dikker boek, maar een veel minder inspirerend en minder invloedrijk werk dan "The sovereignty of Good.» (Menno Lievers, NRC B, 24 oktober 2003, 26).
Moet zijn: "een 'n stuk dikker boek".

«Ik ben een bruggenbouwer, die goede persoonlijke verhoudingen in het bestuur willen bevorderen.» (Erica Terpstra (geciteerd), NRC 22 oktober 2003, 15).
Willen? Pluralitis (zie elders).

«Mocht er uit de verklaringen blijken dat er nog meer verdachten zijn, "dan zullen ook deze worden aangehouden" (...).» (Redactie, NRC 13 oktober 2003, 3).
Foutief want overbodig (eerste) "er".

«En dat terwijl zij er meermalen keren expliciet naar gevraagd zijn.» (Hoofdartikel, NRC 11 oktober 2003, 7).
"Malen" zijn "keren". "Meermalen" of "meermaals" is voldoende.

«De hoofddoekjes zijn een godsdienstig symbool en iedereen moet zelf weten of zij zoiets wil dragen.» (Leo Prick, NRC W&O, 11 oktober 2003, 40).
"Iedereen" is mannelijk, wat taalkundig betekent: neutraal. "Zij" kan dus niet. Verzin maar iets anders, b.v. "iedere vrouw".

«(...) waaronder een aantal maanden geleden, samen met Ian Buruma, het schitterende 'Occidentalism' waarin zij giftige antimoderne vooroordelen over 'het Westen' aan de kaak stellen, namelijk dat dit gekenmerkt zou worden door vervreemding en seksuele decadentie.» (Manja Ressler, NRC Boeken, 10 oktober 2003, 29).
"dat dit gekenmerkt zou worden door vervreemding en seksuele decadentie" is maar één vooroordeel. Dus: "bij voorbeeld" i.p.v. "namelijk.

«De voorlichtingsbrochure is bestemd voor bedrijven en wetenschappelijke instellingen die kennis vergaren over grondstoffen die kunnen worden gebruikt bij de productie van massavernietigingswapens, of ze fabriceren.» (Redacteur, NRC 7 oktober 2003, 2).
Omdat het zo moeilijk is om te achterhalen dat deze zin niet fout is, is hij "fout".

«Met de folder moet voorkomen worden dat de bedrijven en instellingen betrokken raken bij de proliferatie (verspreiding) van massavernietigingswapens.» (Redacteur, NRC 7 oktober 2003, 2).
Als "proliferatie" hetzelfde is als "verspreiding", schrijf "verspreiding", tenminste wanneer je denkt dat je lezers het woord "proliferatie" niet kennen. Of moeten ze iets leren?

«Waar in het huidige stelsel van indirecte democratie de partijpolitiek een vooraanstaande plaats inneemt, wordt dit stelsel beperkingen opgelegd bij de introductie van de gekozen burgemeester.» (D.J. Elzinga, NRC 6 oktober 2003, 9).
Moet zijn: "worden" i.p.v. "wordt".

«De apotheose van de Vuelta deed wielerliefhebbers herinneren aan het slot van de Tour de France in 1989 (...).» (Redacteur NRC 29 september 2003, 15).
"Deed herinneren" i.p.v. "herinnerde". Geleerd van Hofland, De Groene 19 april 2003?

«Morris is een oud-journalist bij het Amerikaanse blad "Life.» (Hans van Scharen, De Groene Amsterdammer, 17 september 2003, 34).
Een oud-journalist is niet bij "Life" en wie bij "Life" is is geen oud-journalist.

«Dat moest (...) gebeuren door de Nederlandse grens overschrijdende inventarisaties te stimuleren (...).» (Theo Toebosch, NRC W&O, 27 september 2003, 35).
Bospad-constructie. Is het nou "door de Nederlandse grens" of "door te stimuleren"? Niet fout, maar je mag het de lezer niet aandoen. Maar het is ook mogelijk dat bedoeld wordt "door de de Nederlandse grens overschrijdende inventarisaties te stimuleren".

«Eerder gevonden schedels van 'Bondo mistery ape' laten zien dat het dier zowel kenmerken heeft van een gorilla als een chimpansee.» (Sander Voormolen, NRC W&O, 27 september 2003, 39).
Samentrekking op verkeerd niveau. Moet zijn: "als van een chimpansee".

«Deze burgeroorlog (...) is door Milton aan protestantse zijde energiek gesteund als ideoloog en pamflettist.» (David Rijser, NRC B, 26 september 2003, 29).
"Als ideoloog en pamflettist" kan grammaticaal alleen betrekking hebben op "Deze burgeroorlog". Daarom: "heeft Milton".

«Eerder deed mijn gezelschap al Slauerhoff en Nescio, die is toch ook een dichter.» (Felix Strategier en Kester Freriks, NRC 22 september 2003, 8).
Moet zijn: "dat is toch ook een dichter" ofwel "die is toch ook dichter".

«Blijf zich verrassen, samen met mij.» (Simek, Radio 1, zaterdagnacht).
Moet zijn: "Blijf u verrassen" ofwel "Blijft u zich verrassen". Of "verbazen"!

«Ik kies mijn studieobject dat kan bijdragen tot de oplossing van een bepaald probleem.» (Sander Voormolen, NRC W&O, 20 september 2003, 37).
Moet zijn: "een studieobject" ofwel "zodanig dat het kan bijdragen".

«In woestijnratten is gevonden dat het nageslacht afkomstig van de twee eierstokken verschillende sekseratio's heeft.» (Sander Voormolen, NRC W&O, 20 september 2003, 37).
Nageslacht kan niet van de twee eierstokken afkomstig zijn. Dus: "nageslacht afkomstig van verschillende eierstokken".

«Er is niet één gen dat het geslacht bepaalt maar er zijn er tientallen genen bij betrokken.» (Sander Voormolen, NRC W&O, 20 september 2003, 37).
Het derde "er" of "genen" is overcompleet.

«Jammer genoeg vertelt Van den Heuvel niet welke van zijn illusies waandenkbeelden waren en andere niet.» (J.L. Heldring, NRC 18 september 2003, 7).
Moet zijn: "en welke niet".

«Lazrak verwijt de commissie dat ze ervoor gekozen heeft het Hilda-Verweij-Jonker Instituut in de arm te hebben genomen om voorwerk te verrichten.» (Redacteur NRC 18 september 2003, 1).
Je kunt niet ervoor kiezen iets gedaan te hebben maar alleen om iets te doen.

«Die cultuuromslag bestaat er uit dat burgers en maatschappelijke organisaties zelf ook een verantwoordelijkheid hebben en in veel gevallen zelfs beter toegerust zijn om de maatschappij vorm te geven.» (Hubert Smeets, De Groene Amsterdammer, 20 september 2003,10).
Moet vooreerst zijn: "bestaat erin". En vervolgens kan een omslag niet bestaan in iets "hebben" of iets "zijn", maar alleen in b.v. iets "krijgen" (of "gekregen hebben") of iets "worden" (of "geworden zijn").

«Geen situatie lijkt meer op elkaar.» (Kop NRC 13 september 2003, 3).
Moet zijn: "Geen situatie lijkt meer op een andere" of "De situaties lijken niet meer op elkaar".

«Het onderzoek dat ongetwijfeld de meeste media-aandacht zal krijgen is naar de aanwezigheid van ijs op de maan.» (George Beekman, NRC W&O, 13 september 2003, 41).
Moet zijn: "is dat naar aanwezigheid van ijs op de maan". En even verderop niet "onze buurster" maar "onze ster" als het over de zon gaat.

«Maar het is nog veel onprettiger om ze in Irak en het Midden-0osten steeds dieper het moeras te zien inzakken.» (Hoofdartikel, NRC 11 september 2003, 9).
Moet zijn: "het moeras in te zien zakken".

«Een groot strategische kluns!» (Theodor Holman, De Groene Amsterdammer 13 september 2003, 4).
Moet zijn: "grote strategische" of "groot strategisch".

«... die retorisch weliswaar niet bovenmatig zijn getalenteerd ...» (Hubert Smeets, De Groene Amsterdammer 13 september 2003, 4).
Moet zijn: "niet bovenmatig getalenteerd zijn" omdat "getalenteerd" een bijvoeglijk naamwoord is.

«Het proces ging daarbij volledig voorbij aan de politieke kern van de zaak. Die luidt of een Nederlander ... mag aanvaarden.» (Garrie van Pinxteren, NRC 8 september 2003, 5).
Een kern die luidt ...?

«Het internationale politieke ongemak is groot over een zo duidelijke mislukking - al is die misschien tijdelijk.» (Hoofdartikel, NRC 8 september 2003, 9).
De scheiding van "over een zo duidelijke mislukking" van de kern "ongemak" suggereert ten onrechte een zinsdeelfunctie voor die groep.

«De maffia is er (op Sicilië JvB) zware slag toegebracht.» (Redacteur, NRC 8 september 2003, 3).
Moet zijn: "een zware slag".

«Het toelaten van de vrije markt, een gewenst ander doel van de minister, is slechts beperkt mogelijk.» (Margreet Fogteloo, De Groene Amsterdammer 6 september 2003, 5).
Een doel kan niet anders dan gewenst zijn.

«Even later moesten ze aan de kant komen, zich in een rij opstellen en stram in de houding gaan staan om zich aan een geduchte controle te laten onderwerpen.» (Elsbeth Etty, NRC 6 september 2003, 29).
Is niet bedoeld: "om zich aan een geduchte controle te onderwerpen" ? "Zich laten onderwerpen" is toch "zich onderwerpen"?

«Amerika's eerste diplomaat wist de - gezien de vergaande Amerikaanse zelfredzaamheid van de afgelopen maanden - knieval voor de oppositie in eigen land (...).» (Marc Chavannes, NRC 4 september 2003, 3).
Het zinsdeel tussen streepjes kan alleen dienen ter nadere karakterisering (of verklaring) van een voorbepaling bij een substantief, niet van het substantief zelf. B.v.: "de - gezien de (...) - ridicule knieval etc..

«Toch is het enige dat echt smaak geeft aan dit boekje de behartenswaardige opmerkingen die, tussen de regels door, over kunst worden gemaakt.» (Pieter van Os, De Groene Amsterdammer, 16 augustus 2003, 40).
Vanwege het meervoud "opmerkingen" moet "is" "zijn" zijn. Verbetering eist ingrijpende wijzigingen.

«Tamelijk bizar: twaalf minuten nadat de shuttle volledig was gedesintegreerd kreeg een van de vluchtleiders een telefoontje van een kennis die zojuist "live" op de televisie de ramp had zien voltrekken.» (Dirk van Delft, NRC W&O, 30 augustus 2003, 44).
Moet zijn "de ramp zich had zien voltrekken".

«De weggebruikers zijn er niet op beducht en rijden bij zo'n buitje gewoon hard door.» (ANP, NRC 28 augustus 2003, 3).
Moet zijn "bedacht". Het kan toch geen typfout zijn als je naar je keybord kijkt?

«De kans is niet denkbeeldig dat de Amerikaanse oorlog tegen het terrorisme in Washington een hooggeplaatst slachtoffer zal eisen.» (Joeri Boom, De Groene, 30 augustus 2003, 5).
"De kans bestaat ... " of "Het is niet denkbeeldig ...".

«De volgende keer dat aarde en Mars elkaar weer zo dicht naderen, is op 28 augustus 2287 en maakt niemand van nu dus meer mee.» (Redacteur, NRC 27 augustus 2003, 5).
Foutieve samentrekking over zinsdelen met verschillende functie. Moet zijn: "... en dat maakt niemand van nu dus meer mee". Verder "de aarde" of "Aarde".

«Er is volgens de politie "onvoldoende gebleken" dat zij iets met de zaak te maken hebben.» (NRC 26 augustus 2003, 3).
"Er" moet zijn ""Het", want over een plaats van handeling wordt niet gesproken.

«De maatregel, die een besparing van 54 miljoen euro oplevert, maakt onderdeel uit van ... » (Een onzer redacteuren, NRC 25 augustus 2003, 3).
"Maakt deel uit van" (vaste uitdrukking) of ""is een onderdeel van".

«De mens is als een breisteek: op zichzelf bestaat ze niet.» (Stelling van E.C. Vellinga, RUL, NRC 23 augustus 2003, 7).
Moet zijn "hij" in plaats van ""ze". "De mens" is een categorie en dus niet sexueel gekenmerkt; het woord "mens" is bovendien mannelijk.

«De grootste schreeuwers krijgen vaak gelijk, onafhankelijk van het feit of ze het hebben.» (Stelling van Renée de Reuver, KUB, NRC 23 augustus 2003, 7).
"De vraag of" of ""het feit dat".

«... een al veel langer gevoel van onbehagen bij de Marokkaanse gemeenschap in Amsterdam.» (René Zwaap, De Groene, 23 augustus 2003, 5).
Moet (b.v.) zijn " een al veel langer bestaand gevoel van onbehagen".

«Met tweehonderd verschillende type vliegtuigen (...).» (NRC 20 augustus 2003, 17).
Moet zijn "tweehonderd verschillende typen vliegtuigen" of ""tweehonderd vliegtuigen van verschillend type".

«De middelen moeten sinds vorig jaar wettelijk geregistreerd zijn als medicijn. Niet-geregistreerde homeopathische geneesmiddelen moesten uit de handel worden genomen.» (Esther Rosenberg, NRC 20 augustus 2003, 1).
"Moesten" in de tweede zin is fout. De oorzaak is dat er gesproken wordt over een duratief feit sinds een moment in het verleden (eerste zin) en een incidenteel feit dat een onduidelijke plaats heeft ten opzichte van die periode (tweede zin). De tweede zin betekent nu feitelijk: "Niet-geregistreerde homeopathische geneesmiddelen zouden eigenlijk uit de handel genomen moeten worden. Liever dus: "Niet-geregistreerde homeopathische geneesmiddelen mogen niet meer verhandeld worden".

«Met windhanen is niets mis, ware het niet dat Chvostantsev geen onbevlekt blazoen heeft.» (Hubert Smeets, De Groene, 16 augustus 2003, 19).
Moet zijn "zou niets mis zijn".

«Ze zou destijds als premier helemaal niet over infrastructuurprojecten gaan.» (Joep Dohmen en Jos Verlaan, NRC 16 augustus 2003, 2)
Moet zijn "zijn gegaan" i.p.v. "gaan".

«... ook al zou menig postmodernist Kousbroeks rationalisme als een van de grote verhalen beschouwen die elk slechts een van de vele waarheden bevat.» (Thijs Wöltgens, De Groene, 16 augustus 2003, 16)
Moet zijn "bevatten" i.p.v. "bevat".

«Een getuige zou tegenover Metselaar hebben verklaard dat Hoogendam twee joden tegen elkaar met blote handen liet boksen en dat de verliezer zou worden doodgeschoten». (Karin de Mik, NRC 13 augustus 2003, 2)
Waarom niet "werd doodgeschoten"? Heeft hij het niet afgewacht? In deze vorm is het betekenisloos.

«(...) een apparaat dat met röntgenstraling ingeslikte drugsbolletjes zichtbaar maakt». (Politiek redacteur, NRC 13 augustus 2003, 1)
Een politiek redacteur dient ambiguïteit te mijden en te schrijven: "dat ingeslikte drugsbolletjes zichtbaar maakt met röntgenstraling".

«Dominee Overduin hield zondag in de Amersfoorter kerk een laatste in een serie van zeven preken over de zeven hoofdzonden (...)». (Redacteur, NRC 12 augustus 2003, 11)
Moet zijn "de laatste".

«... door een jongeman die hem vraagt een in het vuur geworpen roos met een magisch woord opnieuw te doen herrijzen». (Ger Groot, De Groene 26 juli 2003, 41)
"Opnieuw" is semantisch overcompleet.

«Alleen al op die avond verbrandden door de bommenwerpers van LeMay 83.793 japanse burgers en raakten nog eens 40.918 gewond». (Robert S. McNamara, NRC 11 augustus 2003, 7)
Tweemaal "er" toevoegen, achter "verbrandden" en achter "raakten.

«Niemand kan iets níet leren, hoogstens het niet proberen». (Stelling van Erik Joost Visser, Katholieke Universiteit Nijmegen, NRC 7 augustus 2003, 7)
Perikelen van de negatie (en een nalatige faculteit). Het is onduidelijk wat hij wil beweren, maar er staat: Het is zo dat voor niemand geldt dat hij in de onmogelijkheid is iets (Eén of ander bepaald ding, voor de één dit, voor de ander dat? Wat dan ook?) te leren, maar hoogstens is het zo dat voor iemand (?) geldt dat hij in de mogelijkheid is het (Wat dan ook? Eén of ander bepaald ding, voor de één dit voor de ander dat? Of juist dat "leren"?) te proberen.

«De onderzoeken die het wetenschappelijk bewijs leverden voor de levensreddende werking van ORT dateren uit de jaren negentig». (Wim Köhler, NRC 2 augustus 2003, 33)
Moet zijn: "het onderzoek" i.p.v. "de onderzoeken". Zo ook verderop "hongersnood" i.p.v. "hongersnoden.

«Hoe ook vanuit allerlei hoeken betoogd wordt dat deze manier van kwaliteitsbewaking hoogstwaarschijnlijk niet zo valide is, dat ook aan de betrouwbaarheid van het systeem getwijfeld kan worden en dat ...». (J.Th. Degenkamp, NRC 3 augustus 2003, 7)
Perikelen van de negatie. Moet zijn: "onvalide" i.p.v. "valide.

«Juist een enigszins democratische omgeving of een zwak staatsapparaat zijn de ideale omgeving waarin het geweld zich kan nestelen.» (Paul Scheffer, NRC 11 juli 2003, 23).
Vooreerst "is" i.p.v. "zijn". En verder, vanwege dat "of, "'n ideale omgeving" en - als u het mij vraagt - ook "geweld" i.p.v. "het geweld".

«Zoals onlangs in het proces tegen een aantal van terrorisme verdachten in Rotterdam ...» (Paul Scheffer, NRC 11 juli 2003, 23).
"Verdachte" laat zulk een bepaling met "van" alleen toe als het adjectief is.

«Formulier E-112 betreft geplande medische zorg waarvoor de client wil uitwijken naar een ander EU-land, alsmede IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland» (NRC 10 juli 2003, 5).
Een "en"-reeks i.p.v. een "of"-reeks. " Alsmede", dat hoort bij de "en"-familie, weglaten en "en" verderop vervangen door "of".

«Zo vindt de rechtbank dat gevangenen die al lang vast zitten, niet even vaak als nieuwkomers gevisiteerd moeten worden». (Redacteur, NRC 8 juli 2003, 2.)
Moeten" moet zijn "mogen". Vergelijk: "Jij moet niet zo kinderachtig doen" (een aansporing) en "Jij mag niet zo kinderachtig doen" (een verbod). De rechter bedoelt een verbod, getuige de zin die volgt: "Ook gevangenen bij wie geen duidelijke noodzaak bestaat tot controle, moeten meer worden ontzien.

«De weigering om de IAEA te informeren over tal van activiteiten op nucleair gebied, waaronder de bouw van kerncentrales en uraniumverrijkende centrifuges, verontrusten Washington en Jeruzalen.». (Anoniem, NRC 8 juli 2003, 5.)
Verontrusten? Pluralitis.

«Afgaande op hetgeen we nu weten had de verwijzing naar de pogingen van Irak uranium in Afrika te bemachtigen nooit in de toespraak moeten zijn opgenomen». (Redacteur, NRC 8 juli 2003, 5.)
Niet "moeten zijn" maar "mogen worden". Liever ook "pogingen" i.p.v. "de pogingen, maar misschien is dat politiek.

«De bodyguard is de moderne representant van de solidariteit, die op haar beurt een representant is van het onzelfzuchtige offer van een ras dat lang geleden geleefd schijnt te hebben». (Peter Winnen, NRC 7 juli 2003.)
Een representant van iets moet soortgenoot daarvan zijn. Van Dale zegt: "specimen van een soort". Dus nooit: een bodyguard van solidariteit of solidariteit van een offer.

«Hij lijkt in Federer een waardige opvolger kunnen te gaan krijgen». (Koen Greven, NRC 7 juli 2003.)
Moet zijn: "te kunnen gaan krijgen.

«De echte vooruitgang in het nachtleven is primitiever van aard dan gevreesd». (Menno Hurenkamp, De Groene 5 juli 2003, 6)
Moet zijn: "meer primitief van aard dan gevreesd.

«Fortuyn zag zijn ster stijgen door zich als politicus te presenteren waarin alles samenkwam». (Hubert Smeets, De Groene 5 juli 2003, 5)
De referentie van de bijzin met "waarin" is ambigue. Beter daarom is "door zich te presenteren als politicus waarin alles samenkwam". (Of: "...en daarin kwam alles samen?)

«En als ik naar dat goede verlang, is dat niet vanuit enige finaliteit en omdat ik in mij die natuurlijke neiging zou hebben». (Roland Breeur, Tijdschrift voor Filosofie, jrg 65 (2003), no. 1, 130)
Moet zijn: "of omdat" i.p.v. "en omdat.

«Van Bon en Boogerd zijn de enigen op wiens erelijst Tour-etappes staan». (Teletekst 3 juli 2003, pag. 851.)
Niet bang zijn: "wier". En ben je wel bang: "wie d'r.

«Niemand houdt zich toch meer aan het subjudiche beginsel, dat je niet praat over zaken die onder de rechter zijn». (Merel Thie, NRC 2 juli 2003.)
Dat moet eerder zijn: "het sub-judice-beginsel". Maar ook dan blijft de naam onzinnig, omdat "sub judice" betekent "onder de rechter" en het beginsel luidt zoals het laatste deel van de zin het formuleert. Liever dus: "Niemand houdt zich toch meer aan het beginsel, dat je niet praat over zaken die sub judice zijn". Leer latijn voor je het spreekt.

«Er zijn meerdere plannen voor de korte en lange termijn, maar dat is alles wat ze zijn: plannen». (Anonymus, NRC 2 juli 2003.)
Moet zijn: "voor de korte en de lange termijn" (nevenschikking op verkeerd niveau). En ten tweede: "dat is alles wat het zijn: plannen". Dat kan hier niet uitgelegd worden.

«Op de vraag of hij de moord als een fout ziet, antwoordde hij dat hij daar nog niet over uit is». (Teletekst 1 juli 2003, pag. 109.)
De zogenoemde "consecutio temporum" deugt niet. Verder moet "nog niet over uit is" (wellicht!) zijn "nog niet uit is". De tekst is inhoudsloos en valt dus niet te verbeteren.

«Wie tolerantie waardeert, is bereid de islam vanuit de filosofische, rechtstheoretische of literaire gezichtspunten te bekritiseren (...)». (Stelling van Afshin Ellian, Universiteit van Tilburg, NRC 28 juni 2003.)
Ook met haar vervolg een inhoudsloze stelling: wat heeft tolerantie te maken met kritiek? Hoezo "de ... gezichtspunten? Ik zou vragen: welke dan? En hoezo "waardeert? En "bereid? Taalruis in plaats van gedachte.

«De bedbezetting op een ziekenhuisafdeling heeft zowel te maken met de ziekte incidentie van de patiënt als met het werkklimaat op de afdeling en de arbeidsinstelling». (Stelling van Sophie R.D. van der Schoor, Erasmus Universiteit Rotterdam, NRC 28 juni 2003.)
Alles heeft met alles te maken. De vraag hier is: wat? Oorzaak? Gevolg? Belemmering? Bevordering? "Ziekte incidentie" is met behulp van geen van de boeken in mijn bibliotheek te duiden. Zou het ook gaan om de arbeidsinstelling "op de afdeling?

«Voorbij, voorbij, en ach, voorgoed voorbij». (Beatrijs Ritsema, NRC 25 juni 2003.)
Moet zijn: "Voorbij, voorbij, o en voorgoed voorbij". Er zijn ook filologische fouten: J.C. Bloem, "Herinnering, Media Vita, Verzamelde Gedichten, Stols 1947, 137.

«Het zogenoemde Gemini-rapport van de marechaussee meldt dat de koeriers hier zwaarbeladen in cohorten binnenkomen (deze krant van gisteren)». (H.J.A. Hofland, NRC 25 juni 2003.)
Moet zijn: "de krant van gisteren" of "deze krant gisteren". Bedoeld is het laatste.

«Ludger Beerbaum prolongeerde zijn overwinning van vorig jaar met Goldfever». (Jacob Melissen, NRC 23 juni 2003.)
Alleen iets wat lengte heeft kan geprolongeerd worden.

«Slachtoffers van de cafébrand in Volendam arriveerden vanmorgen bij de rechtbank in Haarlem om het proces bij te wonen tegen de cafébaas Jan Veerman». (Jannetje Koelewijn, NRC 23 juni 2003.)
Liever: "om het proces tegen de cafébaas Jan Veerman bij te wonen". In de tekst lijkt "tegen ..." een zinsdeel i.p.v. een deel van een zinsdeel. Kan een deel van een zinsdeel wel geëxtraponeerd worden?

«Nog één voorbeeld van het laatste: Kousbroek die 'razend' wordt van de suggestie dat de waarden waarop onze samenleving rusten geworteld zijn in de Europese religieuze traditie». (Ger Groot, NRC Boeken, 20 juni 2003.)
"Rust"! Laten we dit pluralitis noemen.

«Noch de dierenarts, noch de ministeries van Volksgezondheid en Landbouw treffen blaam». (Redacteur NRC 15 juni 2003.)
Moet zijn ""treft blaam".

«Abstracte, uiterlijk niet waarneembare begrippen als respect, vertrouwen, vriendschap enz. zijn in belangrijke mate cultuurafhankelijk». (Pieter Nan, stelling in dissertatie Rijksuniversiteit Groningen, NRC 31 mei 2003.)
Andere dan abstracte begrippen bestaan er niet. Geen enkel begrip is uiterlijk waarneembaar. Alle begrippen zijn geheel en al cultuurafhankelijk.

«Gezien de schaarste aan donororganen, krijgt het begrip hartendief misschien een andere betekenis». (Eva Hoekstra Staal, stelling in dissertatie Universiteit Leiden, NRC 31 mei 2003.)
Een begrip "heeft" geen betekenis maar "is" eerder betekenis. Dus: het woord hartedief.

«In kalmte heeft hij zijn meester gevonden». (Guus van Holland, NRC 31 mei 2003.)
Over Guus Hiddink. Wie heeft hij in kalmte als zijn meester gevonden? Of heeft hij zijn meester gevonden in de deugd der kalmte? Hij heeft dus toch verloren?

«...roept een groepje 15-jarigen eensgezind dat ze "natuurlijk" allemaal naar de universiteit wil voor een opleiding». (Floris van Straaten, NRC 27 mei 2003.)
Suïcide van een schrijver. "Roepen" i.p.v. "roept" is uitgesloten, dus daarmee kan de zin niet gecorrigeerd worden. "Ze" kan niet slaan op "groepje". "Allemaal" is onmogelijk te handhaven als slaande op het enkelvoudige onderwerp van de zin met "naar de universiteit wil". Floris van Straaten moet zeggen of hij wellicht bedoelt: "roepen een aantal 15-jarigen eensgezind dat ze natuurlijk allemaal naar de universiteit willen". Hier kan dat meervoud wel, maar dan zitten we nog met het onzinnige "allemaal". Hou het simpel: "roepen een aantal 15-jarigen dat ze natuurlijk naar de universiteit willen". Het overbodige "allemaal" past logisch niet bij "willen" maar uitsluitend bij "roepen". En over die eensgezindheid kunnen wij zelf best oordelen.

«De amerikanen lappen daar hun laars aan». (België TV1, 8 mei 2003.)
Als het zo met het groene hout geschiedt...

«Appel en Ross proberen, ieder op hun manier, duidelijk te maken dat ...». (Janet Luis, NRC 2 mei 2003.)
Moet zijn: "ieder op zijn manier ..."

«Niemand zou ooit zo'n tragedie hoeven doormaken». (Frank Kuin, NRC 28 april 2003.)
Omdat bedoeld wordt "Niemand zou ooit gedwongen moeten zijn zo'n tragedie door te maken", opgevat als wens, moet het zijn: "Niemand zou ooit zo'n tragedie moeten moeten doormaken." De zin van Kuin betekent: "zoals later bleek hoefde niemand zo'n tragedie ooit door te maken".

«Deskundigen zeggen dat deze manier van aanvallen doet herinneren aan ...». (H.J.A. Hofland, De Groene 19 april 2003.)
Moet zijn: "herinnert aan ...

«Ieder gevoel van urgentie leek de grote politieke partijen te ontberen». (Peter Vermaas, De Groene 19 april 2003.)
Moet zijn: "leken de grote politieke partijen te ontberen.

«... die op den duur niet van invloed op de internationale politiek is geweest». (H.J.A. Hofland, NRC 16 april 2003.)
Moet zijn: "die op den duur niet van invloed is geweest op de internationale politiek" of: "die op den duur op de internationale politiek niet van invloed is geweest

«Laten de twijfelaars en de kritici van voor deze oorlog zich niet door hun miskenning overweldigen en meedoen aan de wederopbouw.» (H.J.A. Hofland, NRC 16 april 2003.)
Moet zijn: "laten overweldigen."

«PvdA en CDA moeten binnen twee tot drie weken "de hoofdmoot" van een regeerakkoord op papier hebben kunnen staan». (Redactie NRC NRC 26 februari 2003.)
Moet zijn: "moeten kunnen hebben staan". Werkwoordelijke vereenvoudiging van "moeten hebben kunnen staan" voert tot het onzinnige: "hebben kunnen staan" en "kunnen staan.

«...en door de schuld die veel Libanezen de Palestijnen geven van de voorbije burgeroorlog...». (Daisy Mohr, De Groene 8 februari 2003.)
Schuld" in de uitdrukking "iemand de schuld geven van" verdraagt geen bijvoeglijke bepaling. Daarom: "doordat veel Libanezen" etcetera.

«... weinig hebben ze nog maar achter zich om zich daarvoor al lezend te kunnen hebben bekwamen». (Ger Groot, De Groene 1 februari 2003.)
Hebben kunnen" is iets anders dan "kunnen hebben". Dus moet het zijn: "te kunnen hebben bekwaamd" of "te hebben kunnen bekwamen". Of uiteraard "bekwaamd te kunnen hebben .

«De vader was de wens van de gedachte, zo bleek gisteren ...». (Ward op den Brouw, NRC 30 jan 2003.)
Ja, er is veel te leren voor een schrijver.

«We zijn elkaar de jaren daarna nooit uit het oog verloren». (Egbert Kalse, NRC 26 jan 2003.)
Het hulpwerkwoord "zijn" bij "verloren" duidt op een toestand, "hebben" op een handeling of gebeurtenis. Dus moet het zijn: "hebben verloren.

«... want het Europese deel van het Westen was niet geneigd , en noch heeft het nu de macht ... ». (H.J.A. Hofland, De Groene, 25 jan 2003.)
... en noch ..." moet zijn: "... noch ....

«Ik heb het geprobeerd uit te leggen, maar het is me niet gelukt». (Youp van 't Hek, NRC 13 jan 2003.)
Moet zijn: "... heb geprobeerd het ..." of "... heb het proberen ...".

«en o grote vloek, de in kleur niet passende bh bij het slipje». (Anil Ramdas, NRC 6 jan 2003.)
Moet zijn: "de in kleur niet bij het slipje passende bh ".

«Wat niet wil zeggen dat iedere mens in zijn individuele vrijheid alles opnieuw hoeft uit te vinden». (Ger Groot, "Twee Zielen, blz. 116.)
Moet zijn: "moet uitvinden" i.p.v. "hoeft uit te vinden.

«'Kim Jong Il hoeft bij wijze van spreken 'vuur!' te roepen en 30 seconden later hagelt het granaten op Seoul». (NRC 30 dec 2002, 5.)
Moet b.v. zijn: "hoeft ... slechts 'vuur!' ... .

«Hij zou tien keer op rij uit de dood kunnen hebben opgestaan en dan nog zouden ze hem niet als de Messias beschouwen». (Thijs Voskuilen, Alias Paulus, 56.)
Moet zijn: "... kunnen zijn opgestaan ... ".

«Al na een paar maanden blijkt dat een hoog standpunt geschraagd door goede voornemens niet voldoende voor een commerciële basis is». (H.J.A. Hofland, NRC 6 december 2002.)
Verkeerde volgorde van zinsdelen. Moet zijn: "niet voldoende is voor een commerciële basis" of "voor een commerciële basis niet voldoende is .

«Of je nu uitgaat van een conservatief of een socialistisch standpunt, in beide gevallen ben ...». (Rob Hartmans, De Groene Amsterdammer 30 november 2002.)
Nevenschikking op verkeerd niveau. Moet zijn: "van een conservatief of van een socialistisch standpunt".

«Als iemand in mijn theoriegroep zou willen frauderen, helpe de duivel hem de brug over». (Vincent Icke, NRC W&O 23 november 2002.)
Moet zijn "wil frauderen" of "holpe de duivel hem". De irrealis of conditionalis in de verleden tijd "zou willen" is strijdig met de realis-optativus "helpe" in de tegenwoordige tijd.

«... die toch zijn doelpunt heeft te pakken». (Studio Sport, 17 november 2002.)
Moet zijn "... die toch zijn doelpunt te pakken heeft". De doelman had het maar te pakken.

«Iedereen die langzamer rijdt dan jezelf...» (C. Ondersteijn, NRC 9 november 2002.)
Moet zijn "jijzelf". "Jezelf" - niet te verwarren met "je ... zelf" - kan nooit subjectsfunctie hebben.

«... tot tweemaal toe met zijn rechterbeen de dief schopte terwijl hij (de dief, red.) daartoe geen aanleiding gaf.» (NRC 31 oktober 2002.)
Iemand heeft, door de "diens"-rage wellicht, het woord "deze" uit het oog verloren.

«... op Nederlandse bodem één kader te scheppen, zowel wanneer deze op land als op zee gebeuren.» (NRC 30 oktober 2002.)
Moet zijn: "... zowel wanneer deze op land als wanneer ze op zee gebeuren..

«Voor het laatst werd een politicus in Japan in 1990 vermoord» (NRC 25 oktober 2002.)
Zonder "er" in de zin heeft "een politicus" categoriale betekenis. Goed is: "Voor het laatst werd er in Japan een politicus vermoord in 1990.

«Dat zal ze nog bezuren» (Lid LPF, NRC 21 oktober 2002.)
Foutief voor "Dat zullen ze nog bezuren.

«Huwelijk noch vaderschap heeft ooit vermogen zijn werkritme te verstoren» (Marja Pruis, De Groene Amsterdammer 5 oktober 2002, 43.)
Foutief voor "heeft ooit zijn werkritme vermogen te verstoren" (met "vermogen" als infinitief) of "heeft ooit vermocht zijn werkritme te verstoren" (met "vermocht" als voltooid deelwoord).

«De een verloor wat of de ander won» (Theodor Holman, De Groene Amsterdammer 5 oktober 2002.)
Foutief "of", omdat de bijzin geen afhankelijke vraag is en de concessieve interpretatie "wat of de ander ook won" uitgesloten is. Goed zou zijn "... wat dat ..."

«In benevelde hoofden als de zijne is Big Brother oneindig veel belangrijker dan de Reformatie en de Franse Revolutie, want bij de laatste twee waren nog geen televisiecamera's» (Bas Heijne, NRC 28-9-2002.)
Moet zijn: "... als het zijne ..." .

«... en volgende week woensdag in het San Siro tegen Internazionale, kan hij van grote waarde voor het team van Koeman zijn.» (Erik Oudshoorn, NRC 16-9-2002.)
Slecht Nederlands voor, zoals eerder betoogd: "kan hij voor het team van Koeman van grote waarde zijn" ofwel: "kan hij van grote waarde zijn voor het team van Koeman " .

«... dat grandslamfinales met de zusjes in de hoofdrol zich tot een bord pap zonder zout verhouden ... » (Sylvain Ephimenco, NRC 9-9-2002.)
Als wat? Hoe?

«Mede daarom doen al weken in Khartoum geruchten de ronde over een staatsgreep.» (NRC 5-9-2002.)
De tekst komt uit Khartoum. Dat heeft dus de laagste informatieve waarde. Daarom moet het zijn: " Mede daarom doen in Khartoum al weken geruchten de ronde over een staatsgreep.

«...en die in de formatieonderhandelingen aardig wat naar zijn hand gezet wist te krijgen.» (J.M. Bik, NRC 3-9-2002.)
Moet zijn: ...en die in de formatieonderhandelingen aardig wat naar zijn hand wist te zetten.

«Anderzijds is het zijnsverlangen in zijn abstracte zuiverheid de "waarheid" van het concrete fundamentele verlangen, maar bestaat niet in de werkelijkheid.» (Ger Groot, "De uitgelezen Sartre, blz. 221.)
Moet zijn: "maar het bestaat niet in de werkelijkheid". (Eventueel: "maar bestaat het niet in de werkelijkheid.)

«Donkere, door dikke rododendrons beschaduwde plekken verdwenen, transparantie werd teruggebracht. » (Karin Vaart, De Volkskrant , 25 juli 2002, 12k.)
De zin stuurt de lezer het bos in met de hypothese "voltooid deelwoord" voor "verdwenen; daarom deugt hij niet.

«Je moge Einstein zijn, zonder sportieve kwaliteiten kom je nergens...» (Vincent Icke, NRC W&O, 29-06-02).
Moge" en "je" passen niet bij elkaar door respectievelijk afstands- (irrealis) en nabijheidsbetekenis. Vanwege zijn optatieve betekenis is "moge " bovendien misplaatst. "Mag" kan als concessief.

«...omdat Ida Peerdeman naar eigen zeggen dingen zei "die ze nog nooit eerder tegen iemand had gezegd"» (De Groene Amsterdammer, 29-06-02, 20).
Moet zijn: "nooit eerder" of "nog nooit.

«Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen handelen» (folder Humanistisch Verbond, juni 2002).
Moet zijn: "zijn eigen handelen". Bezittelijke voornaamwoorden in nevenschikking krijgen klemtoon. Daardoor wordt de verwijzing naar "Iedereen" onmogelijk. "Zijn" en "haar" zijn dus referentieloos. Zogenaamd correct, maar ridicuul taalgebruik.

«ook zij hebben er niet achter kunnen komen» (Radio Bergeijk 27-06-02). «Dat de Wimbledonwinnaar van 1996 allerminst honderd procent fit aan het grandslamtoernooi is begonnen heeft hem tot dusver nog niet opgebroken» (NRC 29-06-02, 11).
Moet zijn: " ook zij zijn er niet achter kunnen komen" en "is hem nog niet opgebroken". Het hulpwerkwoord "hebben" of "zijn" wordt gekozen op grond van het centrale werkwoord in het werkwoordelijke cluster (komen), ook als daar een hulpwerkwoord bij staat. Bij "opbreken" in deze betekenis hoort "zijn" sowieso. Verder "tot dusver niet" of "nog niet".

«Engeland had gezien het onveranderende spelbeeld geen profijt van de numerieke meerderheid ... (NRC 21-06-02, pag 16).
Moet zijn: " ... het niet veranderende spelbeeld ...". Het type van "onwetende" is een geïsoleerd geval en vertoont geen productieve morfologische formatie.

«Als symbool van de krachten die daarbij op hem en elkaar hadden ingewerkt werd hij achter het katheder geflankeerd door ... » (Powell, Rumsfeld, Rice JvB). (NRC 25-06-02, pag 5).
Moet zijn: "op hem en op elkaar". De onmogelijkheid om de "hij" op te vatten als "symbool van de krachten" staat los van deze fout: "hem" en "elkaar" hebben niet dezelfde functie, "op hem" en "op elkaar" wel.

Vanaf Juni 2002
Jan van Bakel
janvanbakel.nl
Terug naar boven

Opmerkingen over taaluitingen O-Nederlands Ongeletterd - Onzinnig - Onduldbaar

Opmerkingen over taaluitingen
O-Nederlands
Ongeletterd - Onzinnig - Onduldbaar